عنوان
تحلیلی بر اشارات فقهی و اصولی اصالت پنداری جمع یا فرد؛ با تأکید بر آرا شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر
نویسنده
اصطلاحنامه
اصول فقه -- فلسفه (Islamic law -- Interpretation and construction-- Philosophy) | صدر، سید محمد باقر، ۱۹۳۱ - ۱۹۷۹م. (Sadr, Sayyed Muhammad Baqir, 1931-1979) | فقه -- جنبه های اجتماعی (Islamic law -- social aspects) | فقه -- جنبه های سیاسی (Islamic law -- Political aspects) | فقه (Islamic law)
ناشر
فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، بهار 1399، شماره 42، ص.: 45-59.
تاریخ نشر
1399
توضیح
بحث از اصالت فرد و اجتماع، مسئله‌ای کهن در قلمرو فلسفة سیاسی است. این دانش، در مقام کشف از واقع درپی تحلیل بنیادهای حقیقی اصالت اجتماع و یا اصالت فرد در عالم خارج می‌باشد. نگرش به این مسئله از منظر فقهی که سابقة چندانی ندارد، خاستگاه متفاوتی را تداعی می‌نماید؛ زیرا در علم فقه به دنبال کشف از واقعیت اصالت فرد و اجتماع نخواهیم بود، بلکه درپی این پرسش است که آیا در تدوین اعتباریات فقهی و انشائات مطروح در آن، اجتماع بماهو اجتماع مطمح‌نظر و خطاب تکالیف قرار گرفته است، یا خیر؟ شهید آیت‌الله صدر، به‌عنوان یکی از فقیهان روشنفکر معاصر، بر اساس نظریة نظام‌سازی فقهی خود، نگاهی متفاوت به اصالت‌پنداری هویت اجتماعی در فرایند استنباط فقه نظام دارد. این نظریه می‌تواند در حوزة سیاست‌گذاری فرهنگی، به‌مثابة یک مبنای مهم فقهی مورد واکاوی قرار گیرد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع می‌پردازد.
واژه‌های کلیدی: اجتماع، فقه، فرهنگ، سیاست‌گذاری، صدر.