بررسی فقهی و مالی قرارداد آتی شاخص سهام و ارائه مدل جایگزین

توضیح

یکی از پرکاربردترین ابزارهای حوزه مدیریت ریسک و مدیریت پرتفوی، «قرارداد آتی شاخص سهام» است. کاربردهایی نظیر مدیریت ریسک پرتفوهای متنوع، مدیریت ریسک تک سهم، آربیتراژ شاخص، دامنک کاری، این اوراق را به یکی از محبوب‌ترین اوراق مشتقه نزد مدیران سرمایه‌گذاری مبدل ساخته است. با ‌این ‌حال، مطالعات فقهی انجام‌ شده روی این اوراق، با ذکر دلایلی نظیر اکل مال به باطل، قمار، غرر و صوری بودن مبادله، استفاده از این اوراق در بازارهای مالی اسلامی را مجاز نمی‌شمارد. مقاله حاضر با ارائه راهکار استفاده از «قرارداد آتی صندوق‌ شاخصی» به جای قرارداد آتی شاخص سهام، در پی رفع موانع فقهی استفاده از این اوراق پرکاربرد است. این مقاله ضمن تشریح و بررسی ابعاد مختلف قرارداد آتی شاخص و صندوق‌ شاخصی، مشخص خواهد کرد که در بین انواع صندوق شاخصی، چه صندوق شاخصی می‌تواند رفتاری کاملاً مشابه شاخص و متناسب با بازار سرمایه ‌ایران داشته باشد.
واژه‌های کلیدی: قرارداد آتی، قرارداد آتی شاخص، صندوق‌ شاخصی، صندوق شاخصی قابل ‌معامله