امکان‌سنجی مهندسی فقه سیاسی؛ در سه پارادایم «فقه حکم و موضوع»، «فقه نظام‌سازی» و «فقه تکامل اجتماعی»

توضیح

فقه سیاسی شیعه در ادوار مختلفی از حیات خود، تحولاتی را از سر گذرانده است؛ وقوع انقلاب ­اسلامی، یکی از این نقاط تحول است که دامنه و عمق تحولات این علم در این بزنگاه تاریخی بسیار شگرف به‌نظر می‌رسد. سوال اصلی این است که آیا تحولات دانشی فقه سیاسی، مهندسی­پذیر است یا نه؟ در این مقاله با بررسی و نقد دو رویکرد "فقه حکم ­و ­موضوع" و "فقه نظام­سازی" به‌عنوان دو رویکرد رایج، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های رویکرد فقه تکامل ­اجتماعی را بررسی خواهیم کرد. مدعا این است که رویکرد فقه تکامل اجتماعی، با توجه به مطلوبیت‌های مورد نظر شارع و جهت گیری‌های نظام­اسلامی و حکومت­دینی، از قابلیت‌های بیش‌تری برای مهندسی فقه سیاسی برخوردار است.
واژه‌های کلیدی: فقه سیاسی، مهندسی فقه سیاسی، فقه حکم و موضوع، نظام‌سازی، فقه تکامل اجتماعی.