عنوان
درآمدی بر فراگردها و مبادی تصدیقیه نظام‌سازی فقهی؛ با تأکید بر آرای آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر
نویسنده
اصطلاحنامه
اجتهاد (Juristic Reasoning) | اصول فقه -- فلسفه (Islamic law -- Interpretation and construction-- Philosophy) | صدر، سيد محمد باقر، 1931 - 1979م. -- دیدگاه های سیاسی و اجتماعی (Sadr, Muhammad Baqir -- Political and social views) | صدر، سید محمد باقر، ۱۹۳۱ - ۱۹۷۹م. (Sadr, Sayyed Muhammad Baqir, 1931-1979) | فقه -- جنبه های اجتماعی (Islamic law -- social aspects) | فقه -- جنبه های سیاسی (Islamic law -- Political aspects) | فقه -- فلسفه (Islamic law -- Philosophy) | فقه (Islamic law) | فقه اسلامی | فلسفه اسلامی (Islamic Philosophy) | ماهیت (Quiddity)
ناشر
فصلنامه راهبرد فرهنگ، زمستان 1395، شماره 36، ص.: 133-157.
تاریخ نشر
1395
توضیح
سؤال اصلی این نوشتار این است که آیا دانش فقه اسلامی ماهیتاً ظرفیت ورود به عرصه نظام‌سازی را دارد؟ در صورت امکان نظام‌سازی فقهی، کیفیت آن چگونه خواهد بود؟ درک جامع از ابعاد و زوایای پدیده‌ها و موضوعات حقیقی، انتزاعی و واقعی یکی از الزامات مهم در مقوله نظام‌سازی است که علم فقه اگرچه در طول تاریخ حیات خود به شکل تام از آن بهره نجسته، لیکن با تفقد در مبادی تصدیقیه این علم و مبانی ذی‌نقش در هندسه معرفتی آن می‌توان فراگردها و مواردی را احصا نمود که در فرآیند نظام‌سازی، کاربردی اساسی داشته، این علم را از انزوای مفاهیم و گزاره‌های فردی و به‌لحاظ اجتماعی محدود، خارج می‌کند تا حوزه اجتماع جایگاه شایسته خود را در آن بیابد. آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر از جمله دانشمندانی است که با التفات به چنین ظرفیتی در فقه، سازوکاری را به‌مثابه نسخه‌ای تکاملی در فرآیند اجتهاد کلاسیک مطرح نمود که در این مقاله به برخی از ابعاد آن اشاره می‌شود.
واژه‌های کلیدی: فقه، نظام‌سازی، صدر، حکومت، اجتماع.