عنوان
تحلیل فقهی و حقوقی قرارداد آتی نفت در بورس انرژی (فایل منبع موجود نیست)
نویسنده
استادراهنما
محمدرضا فلاح
استادمشاور
محسن سادات اخوری
محل نشر
تهران
ناشر
تاریخ نشر
1393
مقطع تحصیلی
کارشناسی ارشد
مشخصات ظاهری
146 ص.
زبان
فارسی
توضیح
بررسی معاملات آتی نفت که مکانیسم آن بر اساس موازین اسلامی باشد، از مسائل مستحدثه در اسلام میباشد. نفت یک کالای استراتژیک و سیاسی است، اقتصاد و صنعت دنیا به نفت وابستگی شدید دارد. قراردادهای آتی، قراردادهایی هستند که بین دو طرف خریدار و فروشنده و طرف ناظر، که طرفین متعهد میشوند در تاریخ مشخصشده در قرارداد، خریدوفروش یا دادوستدی را به انجام برساند. هدف از انعقاد قرارداد آتی در روابط تجاری اشخاص، پوشش ریسک و خطر ناشی از نوسانات قیمت و جلوگیری از هزینه های اضافی همانند هزینه انبارداری از سوی تولیدکننده و مصرف کننده و به طورکلی سرمایه گذار می باشد. قیمت این کالا در بازارهای بینالمللی دارای بیثباتی بالایی است و این بیثباتی قیمت، به اقتصاد کشورهایی که اقتصاد آنها به درآمدهای نفتی وابستگی شدید دارد ؛ خسارت بالایی وارد میکند. از طرفی بازارهای معاملات آتی نفت دارای ابزارهایی میباشد که قیمت نفت را برای معاملات آینده، تثبیت میکند، این نوع معاملات که تعهداتی برای انسجام معامله در آینده است، دارای شبهات زیادی از دیدگاه حقوق میباشد. لذا کشورهای اسلامی که غالبا صادرکننده نفت هستند و اقتصاد آنها غالبا اقتصاد نفتی است، به دلیل وجود این شبهات و چالشها از این ابزارها بهره نمیبرند. لذا به نظر میرسد مطالعات امکانسنجی تأسیس و راهاندازی بورس آتی نفت برای کشورهای اسلامی، ضروری میباشد. این تحقیق، درصدد شناختن وضعیت حقوقی این قراردادها است و لذا به بررسی و اوصاف قراردادی این معاملات و نیز اعتبار آنها پرداخته است. این تحقیق ضمن شناختن ماهیتی مستقل برای قراردادهای آتی حوزه نفت ذیل اصل آزادی قراردادی بهعنوان قراردادی لازم، عهدی، تشریفاتی، چالشهایی که این قراردادها با آن روبرو است را پاسخ داده و اعتبار این معاملات را نتیجه گرفته است. مهمترین این چالشها در خصوص قماری بودن، غرری بودن و کالی به کالی بودن اینگونه قراردادهاست. شبهه غرری بودن با در نظر گرفتن عدم وجود خطر نکول و تنازع ناشی از آن در معاملات آتی و شبه کالی به کالی بودن با عنایت به عدم شمول حکمت بطلان بیع کالی به کالی و نیز ماهیت قرارداد آتی مورد معامله در بازار بورس نفت.
واژههای کلیدی: قرارداد، معاملات آتی، بورس، انرژی، تحلیل فقهی، قرارداد نفتی