بررسی مقایسه ای حقوق معنوی هنرمندان مجری اثر در حقوق ایران و فرانسه

توضیح

اجرای آثار یکی از حقوق مادی پدیدآورندگان آثار ادبی ـ هنری است، لذا اشخاصی که به اجرای اثر می‌پردازند باید از خالق آن اجازه داشته باشند، اگرچه هنرمندان مجری غالبا بیش از پدیدآورندگان آثار در بین مردم شناخته شده‌اند و چه بسا بتوان راز ماندگاری بسیاری از آثار در ذهن مردم را اجرای خوب هنرمندان اجراکننده آن اثر دانست، ولی این اشخاص مورد حمایت سیستم حق مؤلف قرار نگرفته و هم ردیف پدیدآورندگان محسوب نشده‌اند. اجراکنندگان صرفاً منتقل‌الیه حق اجرای پدیدآورندگان نیز نیستند، بلکه به عنوان یکی از اشخاص مورد حمایت سیستم حقوق مرتبط قلمداد می‌شوند. این سیستم از حیث سلسله مراتب مادون سیستم حق مؤلف است و از اشخاصی حمایت می‌کند که به اجرا، انتشار و پخش آثار می‌پردازند. قانون مالکیت فکری فرانسه، با الهام از قواعد حقوق ادبی و هنری، حق ولایت و حق حرمت را برای هنرمند مجری پذیرفته است. رویه قضایی و دکترین حقوقی این کشور، برای تکمیل حمایت، از راه های دیگری نیز مدد جسته اند. با توجه به عدم تصریح متون قانونی ایران، درباره هنرمندان مجری و حمایت از منافع معنوی ایشان، لاجرم حمایت از این منافع از سایر راه‌ها شایسته و بایسته است. در این راستا استفاده از ابزار حقوق قراردادها، حقوق عام مربوط به شخصیت و نیز قواعد مسئولیت مدنی تاحدودی راه گشاست؛ البته تامین مناسب حقوق معنوی ایشان نیازمند قانون گذاری ویژه و پیش بینی صریح حق ولایت و حق حرمت و تعیین قلمروِ آن هاست. از این رو پیشنهادهای تقنینی در لایحه حمایت از مالکیت فکری در این زمینه با اصلاحاتی قابل تأیید است.
واژه‌ای کلیدی: حقوق، حقوق معنوی، هنرمندان مجری، حقوق ایران، حقوق فرانسه.