امکان‌سنجی طراحی اختیار معامله (Option) در بازار سرمایه ایران

توضیح

اوراق اختیار معامله، یکی از ابزارهای مالی بسیار رایج در بازارهای سرمایهء کشورهای صنعتی است که با سابقه‌ای نزدیک به یک قرن، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای کنترل ریسک ، نقش عمده‌ای در هر چه کارآتر نمودن بازارهای مذکور، بازی می‌کند. نظر به اهمیت موضوع و عدم وجود بررسیهای شایسته در مورد این ابزار بسیار حیاتی در کتب فارسی، برآن شدیم که در تحقیقی جامع پس از تبیین موضوع، به امکان‌سنجی طراحی این ابزار در شرایط کنونی بازار سرمایه ایران بپردازیم. لذا پس از بیان کلیاتی از تحقیق در فصل اول، در فصل دوم به تبیین بیشتر اختیار معامله و نحوهء عملکرد آن در کشورهای صنعتی پرداختیم. فصل سوم را به معرفی ابزارهای مالی موجود در بازار سرمایهء ایران و بررسی نیازهای این بازار اختصاص دادیم. فصل چهارم، که مهمترین بخش تحقیق است ، در سه گفتار ارائه شده است : گفتار نخست به بررسی فقهی اختیار معامله اختصاص دارد، در این راستا، راههای مختلفی را برای استدلال فقهی اوراق اختیار معامله مورد بررسی قرار دادیم: "اختیار معامله و قولنامه"، "اختیار معامله و بیع"، "اختیار معامله و بیع‌العربون"، و "اختیار معامله و حق مالی"، از جمله مباحث این گفتار هستند. در نهایت این گفتار، با جمع‌بندی چهار استدلال اول و تاکید بر استدلال اخیر - که اختیار معامله را به عنوان یک حق مالی قابل تقویم و داد و ستد می‌دانست - چنین معامله‌ای، از لحاظ شرعی جایز شناخته شد. در گفتار دوم، به بررسی اقتصادی موضوع پرداختیم و از دیدگاه اقتصادی به این نتیجه رسیدیم که در شرایط کنونی بازار سرمایهء ایران، امکان انتشار این اوراق وجود ندارد. گفتار سوم این فصل را به بررسی امکان انتشار این اوراق، از دیدگاه مدیریت مالی اختصاص دادیم و این نتیجه حاصل شد که در شرایط کنونی بازار سرمایهء ایران، به دلیل عدم وجود کارآیی در این بازار، امکان انتشار اوراق اختیار معامله وجود ندارد و برای انتشار این اوراق، ابتدا باید، موانع موجود در راه کارآیی بازار از میان برداشته شود تا بستر مناسب برای این امر مهیا گردد. در فصل پنجم نیز یک مدل تفصیلی از نحوهء عملکرد اختیار معامله در بازارهای سرمایهء جهان و نهادهای مورد نیاز آن، ارائه شده است . در نهایت نیز فصل ششم به نتیجه‌گیری و پیشنهادات اختصاص یافته است.
واژه‌های کلیدی: سرمایه، امکان سنجی، بازار، ایران، اختیار، طراحی، معامله