بررسی فقهی و حقوقی فرار مالیاتی

توضیح

امروزه یکی از منابع اصلی و مهم درآمدی اکثر دولت‌ها، مالیات است. مالیات علاوه بر اینکه بخش عمده‌ای از هزینه‌های کشور را تأمین می‌کند، به عنوان ابزار مناسب مالی برای کنترل اقتصاد نیز به کار می‌رود. آنچه مانع تحقق درآمد مالیاتی می‌شود، اقدام به فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی از سوی مؤدیان مالیاتی جهت عدم پرداخت مالیات است که آثار مخربی بر اقتصاد کشورها دارد. در همین راستا، از آنجا که براساس ادله فقهی، فرار از پرداخت مالیات‌های اسلامی، حرام دانسته شده و افرادی که از پرداخت آن امتناع می‌کنند، خاطی و متجری از احکام الهی محسوب می‌شوند و با توجه به ضرورت دریافت مالیات حکومتی در عصر حاضر، آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت بررسی این مسائل است که با توجه به ادله شرعی حکم فرار از پرداخت مالیات‌های حکومتی چیست؟ فرار مالیاتی چه تفاوتی با اجتناب مالیاتی دارد؟ ضمانت اجرای عدم پرداخت مالیات در فقه و حقوق چیست؟ و چه راهکارهایی برای جلوگیری از فرار مالیاتی وجود دارد؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای مبتنی بر اقوال فقهاء می‌باشد. در این پژوهش ضمن بیان این مسأله که، فرار مالیاتی به صورت اختفاء، تقلب و تخلف از قانون همراه با قصد نامشروع و اضرار به دیگران در جامعه اسلامی، به لحاظ دلایل فقهی و حقوقی، عملی حرام، غیرقانونی و جرم محسوب می‌شود، به این مسأله نیز پرداخته می‌شود که، فرار مالیاتی رفتاری متفاوت از اجتناب مالیاتی است و احکام متفاوتی دارد. از لحاظ حقوقی نیز به سبب اهمیت پرداخت مالیات باید جرم فرار مالیاتی همانند محکومیت‌های غیرقابل گذشت در حقوق جزایی در نظر گرفته شود. همچنین مقابله با فرار مالیاتی علاوه بر برخورد قانونی نیازمند‌ فرهنگ‌سازی مالیاتی جهت تمکین مالیاتی است.
واژه‌های کلیدی: مالیات اسلامی، مالیات حکومتی، فرار مالیاتی، اجتناب مالیاتی.