عنوان
سازوکارهای کشف مقاصد شریعت
نویسنده
اصطلاحنامه
ناشر
فصلنامه پژوهشهای فقهی، بهار 1395، شماره 1، ص.: 89-110.
تاریخ نشر
1395
توضیح
راههای تعدی از نص، بررسی علیت و ملاکات احکام و سازوکارهای کشف مقاصد شریعت، گفتمانی است برای پویایی شریعت که با دگرگونی موضوعات و تغییر در احوال و شرایط اجتماعی، چگونگی تغییرات در احکام را مشخص میکند. البته فهمپذیری غایات احکام، هرچند سبب بالندگی فقه است، ولی بدون ضابطه نیست. نوشتار حاضر، با بررسی نظرهای فقهای شیعه، ضمن تبیین مقاصد شریعت و ادلۀ اثبات مقاصد با ادلۀ نقلی و عقلی، روشهای کشف مقاصد شریعت را بررسی میکند که عبارتند از: روش استقرا، روش فهم علل اوامر و نواهی، مجرد امر و نهی ابتدایی، استفاده از تعبیرات و روش استفاده از سکوت شارع با وجود مقتضی و نبود مانع.
واژههای کلیدی: ادلۀ اثبات مقاصد، راههای تعدی از نص، کشف مقاصد شریعت، ملاکات احکام