بررسی مرور زمان کیفری در فقه اسلام و قوانین موضوعه ایران

توضیح

یکی از علل و عواملی که موجب سقوط دعوی و برای مدتی مانع رسیدگی به آن می‌شود، موضوع مرور زمان می‌باشد. مرور زمان در امور کیفری عبارت از گذشتن مدتی است که پس از آن از دیدگاه قانونی، اعلام شکایت یا تعقیب و تحقیق و رسیدگی به دعوای عمومی، و سرانجام اجرای مجازات امکان پذیر نیست. مرور زمان در امور کیفری یا ساقط کننده حق شکایت است یا موجب به پایان رسیدن تعقیب یا دلیل توقف اجرای مجازات. این سه نوع مرور زمان، در قانون مجازت اسلامی مصوب 1392 به رسمیت شناخته شد. قانون مجازات اسلامی با این حال که حوزه شمول مرور زمان را گسترش داده است و به عبارتی با حذف تقسیم و طبقه بندی مجازات‌ها به بازدارنده و تعزیری و انحصار همه این نوع مجازات‌ها تحت عنوان مجازاتهای تعزیری، تعزیرات را به‌طور کلی مشمول مرور زمان دانسته است (ماده 105)، بازهم تعدادی از مجازات‌ها رااز مشمول مرور زمان مستثنی کرده است (ماده 109). در فقه با استناد به قاعده استحسان، فقهای حنفی و حنبلی مرور زمان مورد پذیرش قرارداده اند، اما فقهای امامیه مرور زمان را مغایر موازین شرعی دانسته‌اند.
واژه های کلیدی: اسباب سقوط دعوی، مرور زمان کیفری، فقه جزایی، قانون مجازات اسلامی 92، مجازات.