عنوان
نظارت بر قدرت سیاسی از منظر قرآن
نویسنده
اصطلاحنامه
قدرت سیاسی (Political Power) | قرآن (Quran) | نظارت (Control)
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه معارف قرآنی، پاییز ۱۴۰۰، شماره ۴۶، ص.: ۱۰۷-۱۳۶.
تاریخ نشر
۱۴۰۰
توضیح
نظارت بر قدرت سیاسی در تحلیل سازه قدرت سیاسی دارای اهمیت ویژه ای است، مسأله مقاله حاضر بررسی عناصر نظارت بر قدرت سیاسی از منظر قرآن است. فرضیه؛ از منظر آیات قرآن نظارت بر قدرت سیاسی، توسط عناصر درونی و بیرونی به صورت ترکیبی صورت می گیرد. روش تحلیل مقاله نیز تفسیر موضوعی قرآن بابهره گیری از روش استنطاق یا برون قرآنی شهید صدر میباشد. قرآن، عناصری را برای نظارت بر قدرت سیاسی بیان کرده است که از دو طریق نظارت درونی که شامل: تقوا، عدالت، نظارت خداوند، نظارت ملائکه، نظارت پیامبران و امامان، نظارت اعضاء و جوارح، نظارت مکان و طبیعت و امانت دانستن قدرت سیاسی می شود. و نظارت بیرونی نیز شامل: محور قراردادن شریعت، نظارت مردم بر مراکز قدرت، کیفردهی دنیوی، نظارت عمومی، نصیحت ائمه مسلمین میباشد. نتیجه آن که، نظارت درونی، تأثیر قاطع و غیرقابل اغماض در جلوگیری از شکلگیری منازعات قدرت در عرصه سیاسی و تبدیل جامعه به میدان تنازع و جدال قدرتها را دارد. همچنین نظارت بیرونی اگر چه لازم و اجتناب ناپذیر است، اما از محدودیتهایی برخوردار است و به تنهایی نمیتواند از شکل گیری منازعات قدرت سیاسی و تبدیل جامعه به میدان تنازع و جدال قدرتها جلوگیری کند، اما توانایی خاتمه دادن به منازعات و جدالهای قدرت سیاسی را دارد.
واژههای کلیدی: قرآن، قدرت سیاسی، نظارت درونی، نظارت بیرونی.