نظارت بر قدرت و مکانیسم های آن در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

توضیح

«قدرت» مقوله‌ای مهم و اساسی در اجتماع انسانی بوده و می‌تواند همانند شمشیر دولبه‌ای، از یک‌سو سعادت‌بخش و فضیلت‌آور و از سوی دیگر به شدت فسادآور باشد. در اندیشه سیاسی امام(ره) «قدرت» مفهومی است دارای منشأ خیر، ولی اینکه در دست چه کسی باشد و برای چه هدفی به‌کار گرفته شود، به آن ماهیتی متفاوت از منشأ آن می‌دهد. از نظر امام خمینی(ره) برای اینکه «قدرت» از مسیر اصلی خود خارج نشده و نظام، کارویژه‌ خود را به نحو احسن انجام دهد و از دیکتاتوری و فساد جلوگیری شود، نیاز است تا بر «قدرت» نظارت شود. این نظارت به دو شیوه درونی و بیرونی اعمال می‌شود. مکانیسم‌های درونی عبارتند از تزکیه، عدالت و تقوا. مکانیسم‌های بیرونی عبارتند از امر به معروف و نهی از منکر، شورا، نصیحت و قانون. در این پیوند، برخلاف اکثر نظام‌های سیاسی رایج دنیا که عمدتاً به نظارت‌های بیرونی اکتفا می‌کنند؛ حضرت امام(ره) در نظریه خود بر مکانیسم‌های درونی تأکید فراوان داشتند و درخصوص مکانیسم‌های بیرونی نیز به نقش مردم در نظارت بر «قدرت»، اعتقاد راسخ و اساسی داشته و دائماً بر آن تأکید می‌کردند.
واژه‌های کلیدی: قدرت، قدرت سیاسی، امام خمینی(ره)، نظارت.