مقالهی حاضر به بررسی نقش زمان و مکان در اجتهاد میپردازد. مقتضیات زمان و مکان در تعیین موضوع احکام نقش اساسی دارند و موضوعاتِ احکام به مثابه علت برای حکم است. از این رو نظریههای مختلفی دربارهی تأثیر زمان و مکان بر احکام شرعی وجود دارد. جهتگیری این نوشتار بررسی مفهوم زمان و مکان و نقش این دو، در اجتهاد است که موجب پویایی فقه در همه زمانها و مکانها میگردد و چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان میدهد.
واژههای کلیدی: اجتهاد، ادله، حکم، زمان، مقتضیات، مناط، موضوع، مکان.