عنوان
رابطه فلسفه فقه و فلسفه حقوق
نویسنده
ناشر
فصلنامه پرتو خرد، بهر و تابستان 1394، شماره 9، ص.: 19-42.
تاریخ نشر
1394
توضیح
فلسفه های مضاف حوزه ای از مباحث یا شاخه ای از علم است که با نگاه کلی و به شیوه عقلانی ـ انتقادی به طور مستقیم ذات مضاف الیه خود را مورد مطالعه قرار می دهد. از جمله فلسفه های مضاف؛ فلسفه فقه و فلسفه حقوق است. فلسفه فقه دانشی است که به مبانی نظری فقه، به منظور مجموعه گزاره های که موضوعش فعل انسان مکلف و محمولش احکام تکلیفی و وضعی است، نظر نموده و به تحقیق و پژوهش در مبانی، اهداف و منابع فقه پرداخته و در فهم صحیح منابع فقهی راهکارهای موثری ارائه می دهد. فلسفه حقوق نیز دانشی است به مفهوم اندیشیدن، که از نگاه بیرونی و با دید انتقادی، نسبت به مجموعه ای از قواعد کلی و الزام آورحقوقی، که به منظور ایجاد نظم و استقرار عدالت برقرار گردیده، بحث می کند. بنابر این فلسفه فقه و فلسفه حقوق، هر دو از سنخ اندیشیدن و بیرون از قواعد داخلی نظام حقوقی و احکام فقهی بوده که با نگاه انتقادی، فقه و حقوق را از حیث موضوع، مسایل، مبانی، اهداف و منابع و... مورد بحث قرار می دهد. تحقیق حاضر تلاشی است در راستای «بررسی رابطه فلسفه فقه و فلسفه حقوق»! که در پرداخت موضوع، ابتدا نگاهی اجمالی به اصل علم فقه و حقوق انداخته، بعد از آن به «معنای فلسفه»، «فلسفه فقه» و «فلسفه حقوق» به منظور آشنایی با فلسفه فقه و فلسفه حقوق پرداخته است. سپس رابطه فلسفه فقه و فلسفه حقوق را در سه محور: «به لحاظ موضوع و مسائل»، «به لحاظ مبانی و هدف» و «به لحاظ منابع» به بحث و بررسی گرفته است.
واژههای کلیدی: فقه، فلسفه، حقوق، فلسفه فقه، فلسفه حقوق.