جایگاه عرف در حقوق با رویکردی بر اندیشه های امام خمینی (س)

توضیح

زندگی اجتماعی انسان‌ها
همواره حقوقی را در پی داشته که انسان‌ها ملزم به رعایت آن بوده‌اند و پیش از
اینکه قانونگذار این حقوق را وضع کند به صورت عرف و عادت بین انسان‌ها رواج داشته
است، این مطلب نشانه سابقه دیرینه عرف در مباحث حقوقی بوده و بیانگر اهمیت آن است.
آنچه در ذهن شناخته شده و خرمندان آن را می‌پذیرند و نیز چیزی که عادت تمام یا
اکثریت افراد یک محل یا یک قوم در گفتار و رفتار معین است تا به آن حد که به مرور الزام
آور شناخته شده، به شکل عرف تحقق می‌یابد. عرف از مسائل مهم حوزه حقوق است و می‌تواند
در استنباط‌های فقهی و حقوقی و ارائه قرائت‌ها و تفسیرهای جدید حقوقی مؤثر باشد.
با عنایت به این مهم در این مقاله برآنیم تا جایگاه عرف را در حقوق با توجه به
دیدگاه‌های امام خمینی(ره)، که به حق مجتهدی نواندیش و فقیهی نوپردازند
که در این زمینه نیز با ارائه نظرات متقن خود، راه را برای محققین و پژوهشگران این
حوزه فراهم نموده‌اند، بپردازیم. و به این نتیجه برسیم که عرف یکی از منابع حقوق
به شمار می‌رود و نقش عمده‌ای را در ارائه
راه حل‌های فقهی ـ حقوقی و مسائل مستحدثه به عهده دارد.
واژه‌های کلیدی: عرف، بنای عقلا، حقوق، فقه، عادت، تفاهم عرفی، رویه قضایی.