بررسی حقوقی پدیدهٔ کودکان کار و راهکارهای پیشگیری از آن (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

شتاب روز افزون صنعتی شدن و رشد شهرنشینی پدیده کودکان کار را در سالیان اخیر به عنوان یکی از مهمترین معضلات اجتماعی مطرح نموده است . از این رو پرداختن به مقوله ی کار کودک به عنوان یکی از آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی مسئله ای است که در مبانی حقوقی - اجتماعی کشور نیز از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد . کودکان کار به آن دسته از افرادی اطلاق می گردد که پیش از رسیدن به سن قانونی وارد بازار کار شده و این کار زودرس آسیب های اجتماعی و روانی بسیاری را بر آنان تحمیل نموده است . این کودکان به لحاظ خصوصیات و شرایط زندگی شان در شرایط یکسانی قرار ندارند و همین تفاوت ها سبب بروز دسته بندی های مختلفی در این خصوص شده است . به عبارت دیگر کودکان کار افراد کمتر از 18 سال می باشند که به صورت محدود یا نامحدود در خیابان به سر می برند اعم از کودکی که هنوز با خانواده ی خود تماس دارد و از سرپناه برخوردار است و به وضعیت اقتصادی خانواده خود کمک می کند یا آن کودکانی که رابطه ی آنها با خانواده به حداقل رسیده و جهت امرار معاش خود به کار پرداخته اند . از طرفی براساس تعریف صندوق حمایت کودکان سازمان ملل متحد در سال 1997 کودک خیابانی به کودکانی اطلاق می شود که در شهرهای بزرگ برای ادامه ی بقای خود مجبور به کار می باشند و در تعریف دیگر براساس ماده 1 پیمان نامه جهانی حقوق کودک ،کودکان کار به افراد زیر 18 سال تلقی می شود که در خیابان کار و زندگی می کنند ، خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده ی برخی از آنها وجود ندارد . در جهت حمایت از کودکان کار انجمن ها و سمینارهای تخصصی بسیاری برگزار شده است که از جمله آنها می توان به برگزاری سمینار کودکان کار در دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی اشاره نمود . علاوه بر دولت های یک جامعه ، افراد آن جامعه و ملت ها هم نقش مهم و موثری در کاهش آسیب ها داشته و می توانند با اقدامات خود از رشد این آسیب ها بکاهند . مدیر عامل انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان با استناد به آمارهای منتشر شده در سال 85 از سوی مرکز آمار ایران عنوان کرد که از مجموع 13 میلیون و 253 کودک ایرانی در رده ی سنی 10 تا 18 سال ، 3 میلیون و 600 هزار کودک از چرخه ی تحصیل خارج شده و 1 میلیون و 700 هزار کودک هم به طور مستقیم درگیر کار بوده اند . حمایت از کودکان بی سرپرست و کودکان کار سابقه ی بسیار طولانی داشته از جمله در قانون حمورابی حکمران شهر بابل در هزار سال پیش از میلادکه عهده دار رسیدگی به وضعیت کودکان یتیم بوده است و قوانین بسیاری در جهت حمایت از کودکان به تصویب رسانده است . از طرفی مطابق ماده 79 قانون کار به کار گماردن افراد کمتر از 15 سال ممنوع است . یکی از اقدامات انجام گرفته در سال های اخیر تدوین آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی می باشد که در جهت اجرای این آیین نامه سازمان های مختلفی مانند بهزیستی ، وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت همکاری می نمایند . گرچه در خصوص وضعیت کودکان کار قوانینی وجود داشته است از جمله اینکه قانون اساسی به طور کلی بهره کشی از دیگران را منع کرده است یا قانون کار که در ماده 79 به منع اشتغال افراد زیر 15 سال اشاره نموده است اما متاسفانه این قوانین کارآمدی لازم را نداشته و پاسخگوی وضعیت فعلی کودکان کار در جامعه ی ایران نمی باشد . از جمله راهکارها و رویکرد های لازم برای رفع نواقص و جلوگیری از رواج روزافزون کودکان کار می توان به رویکردهای اصلاحی و پیشگیرانه اشاره نمود . در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و میدانی سعی بر آن خواهد بود که ابتدا به ارائه ی تعریف جامعی از کودکان کار بپردازیم سپس به علت شناسی و تبیین عوامل موثر در بروز پدیده ی کودکان کار خواهیم پرداخت و در پایان ضمن بررسی حقوقی این پدیده و معضلات قانونی آن در عرصه ی جامعه به بیان راهکارهایی در جهت پیشگیری از رشد روز افزون کودکان کار پرداخته خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: قانون کار، حقوق، کودک