حکم تشریح میت مجهول الهویه

توضیح

خداوند برای انسان‌ها و بالخصوص مسلمانان ارزش زیادی قائل شده و درآیات قرآن و روایات نیز درباره‌ی وجوب احترام او و حرمت هتک و قتل او آمده است. همانند مسلمان زنده، مسلمان مرده نیز دارای احترام است و هرگونه توهین و لطمه به وی مستلزم دیه و موجب عقاب است. در مقابل آبرو، جان و مال کافر در نظر شارع از احترامی برخوردار نیست. لازم به ذکر است کسانی که از حکومت اسلامی امان گرفته‌اند و در سرزمین اسلام حضور دارند، ذاتاً محترم نیستند، بلکه حرمت برای امان اسلام است که ولیّ مسلمانان به آنان داده است. مقتضای این امان، مدارا با آنان در حال حیات است، نه پس از مرگ و دلیلی بر رعایت حرمت آنان و جسد آنان وجود ندارد. یکی از هتک‌ها نسبت به میّت، تشریح بدن وی است. با توجه به حرمت ذاتی مسلمان، تشریح بدن او جایز نیست. همچنین تشریح بدن کافر به دلیل احترام نداشتن او جایز است. حال اگر میتی ازنظر اسلام یا کفر، مجهول باشد، یکی از راه‌های فهمیدن اسلام او، ختنه شدن است و راه دیگر، وجود جسد در سرزمین اسلام یا کفر است. درصورتی‌که اکثریت و عرف آن مکان مسلمان بودند، حکم به اسلام وی می-شود و درصورتی‌که اکثریت کافر بودند، حکم به کفر او می‌گردد. حال اگر میتی از منظر دین مجهول‌الهویه باشد و با در نظر گرفتن مکان، قابل الحاق به اسلام یا کفر نباشد، نیاز به دانستن حکم از حیث جواز یا عدم جواز تشریح، هست. به نظر می‌رسد طبق اصل برائت، می‌توان حکم به جواز تشریح او داد، زیرا این مقام مربوط به شک در مصداق است یعنی ما نمی‌دانیم میت مسلمان است یا کافر؛ درحالی‌که می‌دانیم حکم تشریح مسلمان یا کافر چیست. پس این موضوع مجرای اصل برائت هست و درنتیجه تشریح میت مجهول‌الهویه جایز هست.
واژه‌های کلیدی: تشریح، کافر، مجهول الهویه، میت