تحلیل مقایسه‌ای مؤلفه‌های سیاسی اندیشه شیعه و اهل سنت

توضیح

تحلیل عملکردها و اقدامات انجام‌شده در جهان اسلام، از منظرهای گوناگونی می‌تواند صورت بگیرد. پایان-نامه‌ی حاضر درصدد برآمده است تا از منظر اندیشه‌ی سیاسی و به ویژه شاخه‌ی فقه سیاسی و با استفاده از روش تحلیل مقایسه‌ای، به این سوال پاسخ دهد که آیا مولفه‌های سیاسی موجود در اندیشه شیعه و اهل سنت، بر عملکردهای صورت گرفته در این دو مذهب، تاثیری داشته است؟ در این راستا مولفه‌های عدالت، امنیت، شورا، عقلانیت و مشارکت سیاسی زنان، جهت بررسی اندیشه‌های مذکور و چارچوب‌بندی این پایان‌نامه، مدنظر قرار داده شد و یافته‌های به دست آمده، نشان داد که نوع نگرش‌های‌ خاص موجود در مذهب تشیع، نسبت به مولفه‌های سیاسی مذکور و هم‌چنین تغییر این نگرش‌ها، بر عملکردهای صورت گرفته در طول تاریخ، در بین پیروان این مذهب؛ همانند شکل‌گیری جنبش‌های عدالت‌خواهانه و نظریاتی؛ نظیر مقاومت، ولایت فقیه و جمهوری اسلامی امام خمینی، وکالت مالکان شخص مشاع آیت‌الله حائری-یزدی و ولایت امت بر خود شیخ محمدمهدی شمس‌الدین تاثیر داشته است و در مذهب تسنن نیز، نوع نگرش‌های خاص موجود نسبت به این مولفه‌های سیاسی و هم‌چنین تغییر این نگرش‌ها، بر عملکردهای صورت گرفته در طول تاریخ، در بین پیروان این مذهب؛ همانند پذیرش نظام‌های جائرانه در دوران قدیم و شکل‌گیری قیام‌های ضد حکومت‌های ستمگر در دوران معاصر و نظریاتی؛ چون حکومت اسلامی رشیدرضا، تئوکراسی ابوالاعلی مودودی، شوراکراسی توفیق محمدالشاوی و دموکراسی اسلامی که از طرف کسانی؛ همانند راشد الغنوشی مطرح شد، موثر بوده است و در مقام مقایسه نیز مشخص گردید که نوع نگرش متمایز تشیع و تسنن نسبت به مولفه‌های سیاسی مدنظر، از علل عملکردها و نظریات متفاوت صورت گرفته مذکور، در این دو مذهب، نسبت به یکدیگر، در طول تاریخ بوده است هر چند که به نظر می‌رسد همگرایی‌ها، میان اندیشه‌ی سیاسی تشیع و تسنن، در دوران معاصر، نسبت به گذشته افزایش یافته است.
واژه های کلیدی: اندیشه سیاسی، تشیع، تسنن، عدالت، امنیت، روش مقایسه ای، نظریه مقاومت