عنوان
بررسی و تحلیل فقهی بورس بازی مبتنی بر دستکاری قیمت در بازار اوراق بهادار
نویسنده
ناشر
فصلنامه بورس اوراق بهادار، زمستان ۱۳۹۷، شماره ۴۴، ص.: ۷۹-۱۱۳.
تاریخ نشر
۱۳۹۷
توضیح
سفته بازی (بورس بازی) فعالیتی است که طی آن یک معامله گر با خرید و فروش دارایی (کالا, ارز, اوراق بهادار و. . . ) در افق زمانی کوتاه مدت, به دنبال کسب سود سریع ناشی از تغییرات و نوسانات قیمتی دارایی است. در طول تاریخ بازارهای مالی همیشه سردرگمی و دوگانگی در برخورد با مفهوم بورس بازی وجود داشته است. از یک سو, بورس بازان را مقصران اصلی ایجاد حباب های سفته بازانه و نوسانات قیمتی شدید در بازارهای مالی و غیر مالی می دانند و از سوی دیگر نقش بورس بازان را بخاطر افزایش نقدشوندگی, کارایی و ظرفیت تحمل ریسک در بازار, مفید و ضروری می دانند. بورس بازان با توجه به این که به دنبال کسب سود سریع ناشی از تغییرات و نوسانات مقطعی قیمت دارایی در افق زمانی کوتاه مدت هستند, اغلب متهم به دستکاری قیمت ها به روش های فریبنده و گمراه کننده هستند. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که حکم فقهی بورس بازی همراه با روش های مختلف دستکاری بازار چیست؟ این پژ. هش به روش اجتهاد چند سطحی در صدد است تا ضمن تبیین مفهوم بورس بازی, دستکاری قیمت و مصادیق مختلف آن, به تحلیل و تطبیق روش های مختلف دستکاری با موازین و قواعد فقهی بپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد اگر بورس بازی همراه با دستکاری قیمت ها به روش های فریبنده و گمراه کننده باشد از نظر شرعی محل اشکال است. در این پژوهش, ضوابط مختلف فقهی شامل ممنوعیت تدلیس, غرور, نجش, غبن, ضرر و ضرار, تبانی و معامله صوری با روش های مختلف دستکاری تطبیق داده شده و حکم فقهی هر یک تبیین گردیده است.
واژههای کلیدی: بورسبازی (سفتهبازی)، دستکاری قیمت، تدلیس، نجش، غبن