حق پذیره در حقوق ایران و کشورهای اسلامی و بررسی روش های جایگزین آن در موقافات

توضیح

حقّ پذیره یا تقدیمی، مفهومی نوین است که در حقوق ایران، پیشینه نداشته و امتیازی است که برای فرد در ملک وقفی و تمدید اجاره آن ایجاد می‌شود و ماهیت آن رامی توان شرطی در ضمن عقد اجاره دانست که عوضین آن، از یک سو، حق و اختیار ایجاد اعیان در مورد اجاره (موقوفه) و از سوی دیگر، پرداخت مبلغی به نام پذیره به اداره اوقاف می­باشد. نهاد مشابه این حق در کشورهای اسلامی نظیر مصر یا مالزی حقی با نام حق اجارتین و «حُکر» می‌باشد. با وجود جنبه‌های سودمندی همچون افزایش درآمد موقوفات، پیشبرد هدف آبادانی و بهره‌وری موقوفه و کمک به سامان گرفتن جمعیت رو به گسترش نیازمند به مسکن، نکات چالش‌برانگیزی همچون تضییع حقوق موقوفه به دلیل طولانی بودن مدت اجاره و ایجاد حقّی همیشگی برای مستأجر بر زمین موقوفه، ناروشنی قوانین و از بین رفتن حقوق­ مالک اعیان و ایرادات حقوقی ناشی از هم‌آمیزی حقوق دارندۀ اعیانی و عرصۀ وقف‌شده­ و روش‌های انتقال ساختمان، دربارۀ حقّ پذیره مطرح می­گردد. جایگزینی روش‌های کارآمدتری که در برخی از کشورهای اسلامی همچون مالزی یا ترکیه همچون صندوق وقفی و بنیادهای خیریه برای حفظ موقوفات و بهره­وری از آن‌ها تأسیس شده، می‌تواند این کاستی­ها را جبران کند که در این تحقیق به‌صورت توصیفی- تحلیلی به بیان دیدگاه‌های مختلف پرداخته خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: پذیره، اجارۀ موقوفات، حقّ احداث اعیان، اولویت ایجار، کشورهای اسلامی.