عنوان
نقد و بررسی نظریه انتصاب و انتخاب در موضوع امامت و رهبری (فایل منبع موجود نیست)
نویسنده
اصطلاحنامه
امت و امامت | رهبری (Leadership) | ولایت انتخابی | ولایت انتصابی | ولایت فقیه (Wilāyat al-faqīh)
استادراهنما
محمدمهدی دیانی
استادمشاور
مرتضی مزگی نژاد
محل نشر
بیرجند
تاریخ نشر
1396
مقطع تحصیلی
کارشناسی ارشد
زبان
فارسی
توضیح
از آن جهت که اسلام یک نظام اجتماعی کامل است در تمامی شئون بشر دخالت نموده است. چنانکه برای سعادت اخروی انسان احکام و دستورات جامعی دارد برای تامین سعادت دنیوی و اداره اجنماع نیز بهترین و جامع ترین قوانین را تدوین کرده است. اسلام برای دنیا و آخرت حد و مرزی ندارد و آنها را کاملا آمیخته به هم می داند. خداوند رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) را برای حکومت و هدایت در بین مسلمانان تعیین کرد. یکی از وظایفی که از طرف خداوند به پیامبر واگذار شده است مسئله اداره امور سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی بعد از حضرت است. پیامبر (صلی الله علیه وآله) به جهت اینکه زمامدار امور است باید بعد از خود فردی را به جانشینی تعیین کند تا امور مسلمین دچار خطا و لغزش و انحراف نشود. در مورد جانشینی بعد از پیامبر(صلی الله علیه وآله) دو نظریه وجود دارد. از نظر اهل سنت امام کسی است که برای ولایت او پر افت و تصرف در امور شان است، به گونه ای که برتر از او نباشد، امامت ریاست عام در دین و دنیا به عنوان خلیفه پیامبر است و امامت، خلافت از صاحب شرع در حراست از دین و سیاست دنیا است. امامت نزد اهل سنت مسئله ای فقهی و شرعی است. اهل سنت معتقدند که خود مردم می توانند امام را معین کنند. اهل سنت عصمت را در موضوع امامت شرط نمی دانند. از نظر شیعه امامت مسئله ای کلامی است و آن را از اصول دین می دانند. امام شخصی است که در همه امور اجتماعی، نظامی، سیاسی، اقتصادی و خارجی واجب الاطاعه است. براساس آیات و تصریحات پیامبر (صلی الله علیه وآله) معتقد است که امامت و جانشینی پیامبر (صلی الله علیه وآله) مسئله ای است که باید از ناحیه خداوند مشخص شود، شیعه عصمت را در امر امامت ضروری می داند. (مصباح یزدی، راهنما شناسی، ص 411 ثا396) لذا به متون کلامی شیعه و اهل سنت برای ارزیابی دو نظریه مراجعه می گردد اما در این پژوهش سعی خواهیم نمود این دو نظریه را با یکدیگر مقایسه نموده و ادله طرفداران هر یک از این دو دیدگاه را | مورد نقادی قرار دهیم و در نهایت به تبیین دیدگاه صحیح بپردازیم. سابقه پژوهش: برخی از پایان نامه هایی که به این موضوع پرداخته اند، در اینجا سه نمونه را بیان می کنیم. «امامت در قرآن از دیدگاه فریقین، عبدالعلیم برهانی، 1381» در این پژوهش امامت را با توجه به قرآن مورد بررسی قرار داده است و در مورد اهمیت و جایگاه امامت در قرآن از دیدگاه شیعه و اهل سنت پرداخته است. ما در این پژوهش می خواهیم علاوه بر قرآن با توجه به احادیث و روایات و متون کلامی معتبری که شیعه و اهل سنت در این زمینه دارد موضوع امامت و رهبری را مورد نقد و بررسی قرار دهیم تا به تبیین دیدگاه مطلوب برسیم. «ولایت فقیه در اسلام، امیر حسین حسینی، 1383 » در این پژوهش ابتدا واژه ی ولایت در قرآن و معارف اهل پنیست و فقه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در ادامه اقسام ولایت را نام برده است و در صدد بحث و کاوش در خصوص ولایت فقیه است. ما در این پژوهش در صدد آن هستیم تا ادله طرفداران نظریه انتصاب وانتخاب را بررسی کنیم و ملاک رجحان نظریه مطلوب درباره ی ولایت و رهبری بعد از پیامبر (صلی الله علیه واله) را بررسی کنیم. « بررسی تطبیقی مفهوم امامت، ولایت و خلافت در متون کلامی شیعه و اهل تسنن از قرن 3 تا 4، حسین ادیب زاده،1391» در این پژوهش مباحث مطرح شده پیرامون امامت، ولایت و خلافت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن در قرن 3و4 را بررسی کرده و دو دیدگاه را مطرح کرده است. ما در این پژوهش می خواهیم که با توجه به آیات قرآن و روایات، ومتون کلامی معتبر امامت را از زمان رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و تداوم آن تا زمان حال مورد بررسی قرار دهیم و نظریه صحیح و مستدل را تعیین کنیم. مقالات: از مهم ترین مقالاتی که در این موضوع به نگارش در آمده اند به سه مقاله اشاره می شود. « بررسی و نقد مبانی مشروعیت حکومت از دیدگاه اهل سنت، محمدرضا حاتمی، 1384، شماره 1» در این مقاله تاکید بر اهمیت مسئله مشروعیت و نقش آن در بقا و دوام نظام های سیاسی است. اینکه حاکم بر چه مبنایی حق حکومت و اعمال قدرت و امر و نهی دارد بر اختلاف مسلمانان بر منابع مشروعیت حکومت پس از پیامبر(صلی الله علیه و آله) به صورت خلاصه و کلی اشاره می شود. ما در این پژوهش می خواهیم ادله طرفداران هر دو نظریه را مورد بحث و نقادی قرار دهیم تا دیدگاه مطلوب و مختار به خوبی تعیین گردد. « نقد نظریه انتخاب درباره امامت و رهبری ، ابراهیم کوثری، 1388، شماره 11» این مقاله در مورد نظریه انتخاب درباره امامت و رهبری بحث شده و این سوال مطرح است که ایت از اصول دین مسلمانان است یا شاخه ای از نبوت است؟ تعیین امام بر عهده می مردم است یا به واسطه ی نص تعیین می شود؟ ما در این پژوهش بر آن هستیم تا هر دو نظریه را به طور کامل و جامع مورد نقد و بررسی قرار دهیم تا ملاک رجحان نظریه مطلوب را تعیین کنیم. « مشروعیت الهی حکومت در عصر غیبت با نگاهی به آراء علامه نائینی ، محمدهادی زرافشان، 1393، شماره 11» در این مقاله در مورد نظریه انتصاب در عصر غیبت بحث شده و تکیه بیشتر بر آراء علامه نائینی است و ما در این پژوهش می خواهیم هر دو نظریه را به دقت و در تمامی جوانب مورد بحث و بررسی قرار دهیم تا در نهایت به نظریه مطلوب برسیم. اهداف پژوهش: از آنجا که تفاوت دیدگاه فریقین (شیعه و اهل سنت در موضوع امامت ریشه در دو نظریه انتصاب و انتخاب دارد و از سوی دیگر و دوره ی غیبت کبری نیز نحوه گزینش ولی فقیه براساس یکی از دو دیدگاه مذکور بایستی صورت پذیرد ضرورت دارد تا دو دیدگاه بایکدیگر مقایسه شوند و دیدگاه مطلوب و مختار به خوبی تبیین گردد.