عنوان
منشأ مشروعیت ولایت فقیه از دیدگاه امام و رهبری «با بررسی دیدگاهها در این زمینه»
نویسنده
ناشر
فصلنامه حکومت اسلامی، سال 1393، شماره 73، ص.: 81-110.
تاریخ نشر
1393
توضیح
چکیده:
نوشتار حاضر، پژوهشی درباره منشا مشروعیت ولایت (و حکومت) فقیه از دیدگاه امام خمینی1 و رهبر معظم انقلاب اسلامی است. در زمینه مشروعیت ولایت و حکومت فقیه در اسلام، به طورکلی سه قول وجود دارد: 1. مشروعیت مردمی (نظریه انتخاب)؛ 2. مشروعیت الهی ـ مردمی (نظریه تلفیقی)؛ 3. مشروعیت الهی (نظریه انتصاب). گرچه در خلال مجموع بیانات امام و رهبری، برخی تعابیر و عباراتی وجود دارد که می توان از آنها در جهت اثبات و تایید هر یک از سه نظریه یادشده استفاده کرد و به همین خاطر، برخی ها چنین استفاده ای کرده و مدعی شده اند که امام و رهبری بر همان عقیده اند که آنها برداشت کرده اند، ولی بررسی دقیق نشان می دهد که به دلیل مبانی فکری سیاسی خویش ـ برآمده از تفکر توحیدی اسلام ناب که ولایت فقیه را تداوم ولایت و امامت ائمه در عصر غیبت می داند، ـ جز به خاستگاه الهی مشروعیت ولایت فقیه و حکومت اسلامی معتقد نبوده و نیستند و به همین دلیل، طرفداران هر دو نظریه مشروعیت مردمی (نظریه انتخاب) و مشروعیت الهی ـ مردمی (نظریه تلفیقی) به خطا رفته اند. در این پژوهش کوشیدیم، دو نظریه مشروعیت مردمی یا انتخاب و مشروعیت الهی ـ مردمی یا تلفیقی (تلفیق از مشروعیت الهی و مشروعیت مردمی) را مورد بررسی و نقد قرار دهیم و با ارائه اسناد و مدارک کافی از بیانات امام و رهبری نشان خواهیم داد که آنان، تنها نظریه مشروعیت الهی یا انتصاب را باور داشته و نظریه دیگری را بر نمی پذیرند.
واژه های کلیدی: ولایت فقیه، حکومت اسلامی، مشروعیت الهی، نظریه انتخاب، نظریه نصب، منشاء مشروعیت