عنوان
بررسی انتقادی ادبیات و پیشینه تحقیق دربارهٔ اندیشه سیاسی آخوند خراسانی
نویسنده
ناشر
فصلنامه تاریخ اسلام در آیینه پژوهش، سال 1393، شماره 1(36)، ص.: 23-48.
تاریخ نشر
1393
توضیح
چکیده:
در بررسی حیات و اندیشه سیاسی آخوند خراسانی, سه نوع منبع قابل ذکر است 1. تالیفات و آثار نوشتاری آخوند در عرصه سیاسی؛ 2. نقل های معاصران آخوند درباره ایشان؛ 3. آثار تحقیقی و تحلیلی درباره آخوند (با تاکید بر حیات و اندیشه سیاسی). درمیان منابع تحقیقی و تحلیلی درباره اندیشه سیاسی آخوند, دو طیف مهم وجود دارد گروهی از نویسندگان, که مبنای مشروعیت حکومت را خواست مردم می دانند, با تکیه بر برخی اسناد, گزارش ها و ارائه تحلیل هایی از مواضع سیاسی آخوند در دوره نهضت مشروطیت, تلاش کرده اند تفکر ایشان را به نوعی, سازگار با اندیشه های مردم سالار غربی, و در تقابل با اندیشه سیاسی دیگر فقهای شیعه قرار دهند. در نقطه مقابل این رویکرد, دیدگاه و تفسیری متفاوت و البته صحیح وجود دارد که آخوند را همچون فقهای دیگر, موافق انحصار مشروعیت حکم رانی به فقیهان در عصر غیبت بیان کرده, مشروطه خواهی آخوند را (به عنوان یک الگوی سیاسی که مبتنی بر اندیشه سیاسی ثابت درباره ولایت عامه فقهاست), در طول و نه در عرض آن معرفی می نماید.
واژه های کلیدی: اندیشه سیاسی ، مشروعیت حکومت ، ولایت فقیه ، نهضت مشروطیت ، آخوند