عنوان
ماهیت فقهی و حقوقی انتخاب رهبر توسط مجلس خبرگان
نویسنده
ناشر
فصلنامه حکومت اسلامی، سال 1393، شماره 72، ص.: 171-198.
تاریخ نشر
1393
توضیح
چکیده:
نظام های حقوقی در دنیا صرف نظر از عنوان «حاکم علی الاطلاق»؛ چه در قالب انتخاب رهبر یا پادشاه یا رئیس جمهور، هر یک بر اساس قاعده حقوقی خاص خود حاکم را انتخاب می کنند. در نظام جمهوری اسلامی با اذعان به این امر که حاکم علی الاطلاق خداست و رهبر و ولی فقیه، با واسطه از جانب خداوند، حاکم بر جامعه اسلامی است، انتخاب حاکم و رهبری جامعه طبق اصل یکصد و هفتم قانون اساسی بر عهده مجلس خبرگان رهبری است. این نوشتار با توجه به مولفه های چهارگانه در انتخاب رهبری (انتخاب رهبری عقد است یا ایقاع و یا بیعت؟ در صورت عقدبودن انتخاب رهبری، این عقد لازم است یا جایز؟ تعیینی است یا تعینی؟ انتخابی است یا انتصابی؟ و ماهیت نظارت و عزل رهبری)، به ماهیت فقهی و حقوقی انتخاب رهبری بر اساس نظریه های اعطاء مقام ولایت به ولی فقیه در جهت تمرکز ولایت، جعل مقام ولایت و انشاء نصب ولی، ارشاد و ارائه طریق، به فعلیت رساننده جعل ولایت، وکیل در توکیل، حاکم و قاضی بودن، کشف مصداق از باب خبرویت و بینه از سوی فقهاء، پرداخته و هر یک از این نظریه ها را مورد نقد و بررسی قرار داده و در نهایت ماهیت فقهی و حقوقی تعیین رهبر را از باب کشف مصداق بر اساس خبرویت و بینه می داند و به بررسی نظرات برخی از فقهای شیعه؛ از جمله معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی پرداخته است.