عنوان
مناسبات حفظ مصلحت نظام و حفظ جان با رویکردی به دیدگاه امام خمینی (ره)
اصطلاحنامه
امام خمینی (Imam Khomeini) | تزاحم (اصول فقه) (Tazahum (Islamic law)) | خمینی، روح اله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ۱۲۷۹ - ۱۳۶۸. (Khomeyni, Ruhollah, Leader and Founder of IRI) | صیانت نفس (Self-preservation) | ضمانت اجرا (Performance Bond) | قاعده حفظ نظام (Hefz-e Nezam forumla (Islamic law)) | مصلحت نظام
ناشر
فصلنامه مطالعات میان رشتهای فقه، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲، ص.: ۶۵-۸۲.
تاریخ نشر
۱۴۰۱
توضیح
مصلحت عنصر زیر بنایی فقه اسلامی و در بردارنده روح مشترک تمام احکام است. نادیده گرفتن مصالح طبیعی و شرعی افراد با اصل تشریع سازگار نبوده و مورد رضایت شارع نیست، مساله حفظ نظام به عنوان واجب شرعی، در ابواب مختلف فقهی مورد تأکید قرار گرفته است و بر این حکم همه ادله و مبانی اصلی و فرعی شرعی دلالت دارد. هدف این پژوهش بیان مناسبات حفظ مصلحت نظام و حفظ جان است. این اثر در پی آن است تا با تحلیل مناسبات بین حفظ مصلحت نظام و حفظ جان به این مهم دست یابد که آیا تقدیم حفظ نظام بر سایر مصالح همچون مصلحت حفظ جان همیشگی و دایمی میباشد یا نه و اگر تقدیم در هر شرایطی است این تقدیم از چه بابی است و اینکه چنانچه مصلحت مهمتر مقدم دانسته نشود ضمانت اجرایی آن چیست.. مصلحت گاه عدول از احکام اولیه را ایجاب میکند، گاه ایجاب میکند که احکام دیگر در مقام تزاحم مغلوب حفظ نظام شوند البته این عدول در هر حال جنبة استثنایی دارد حفظ نظام بر اساس قواعدی چون قاعده اهم و مهم، قاعده حفظ نظام، جلوگیری از اخلال در نظام بر مصلحت حفظ جان مقدم است. روش پژوهش حاضر توصیف و تحلیل گزارههای فقهی میباشد.
واژههای کلیدی: حفظ مصلحت نظام، حفظ جان، تزاحم، امام خمینی (ره)، ضمانت اجرا.