بررسی احکام فقهی حقوقی خرید‌و‌فروش اعضای بدن

توضیح

پیشرفت دانش پزشکی منجر به استفاده از اعضای بدن در درمان برخی از بیماری‌های پیچیده و صعب‌العلاج شده است. این پدیدۀ نوظهور در فقه و حقوق شیعه مباحث و مناقشاتی را برانگیخته است. پرسش‌ اساسی فقه و حقوق دربارۀ مشروعیت فروش و اجارۀ اعضای بدن به انسان‌ها به‌ویژه مسلمانان است که آیا این نوع بیع جایز است یا خیر؟ این مقاله در پیِ جستجوی پاسخی برای این پرسش از منظر نصوص و ادلۀ شرعی بود و در آن، با روش توصیفی و تحلیلی بررسی شد که برخی از فقها با استناد به آیات و روایات و اجماع، این نوع بیع را جزء مسائل مستحدثه باطل دانسته‌اند. در مقابل، برخی دیگر از فقیهان با تمسک به عمومات و اطلاقات آیات و روایات و با توجه به ترتب منفعت عقلایی بر این نوع بیع و با استفاده از شمول و عمومات ادلۀ بیع، بر جواز و صحت بیع اشیای دارای منفعت و اغراض عقلایی تأکید کرده‌اند. گروهی از فقیهان نیز قائل به تفصیل هستند. این مقاله با نظر به پیشرفت دانش پزشکی و همگام بودن فقه شیعه با پیشرفت‌ علمیِ سودمند و نیز با نظر به اهمیت بهبود وضع سلامت مسلمانان در جامعۀ اسلامی، نظر صحت و جواز فقها را تقویت می‌کند.
واژه‌های کلیدی: فقه اسلامی، حکم، تفصیل، فروش اعضا