بررسی جایگاه مصلحت با تکیه بر آرای فقهی حضرت امام خمینی (ره)

توضیح

اهمیت و جایگاه فقه در تشکیل حکومت اسلامی بر کسی پوشیده نیست و در آموزه‌های شریعت مقدس، همواره لزوم استقرار مجتهدی جامع‌الشرایط در رأس امور کشور مورد تأکید قرار گرفته است. تبیین دیدگاه‌های فقهی حضرت امام خمینی (ره) به عنوان فقیه زعیم جامعه اسلامی، در حوزه‌های مختلف به ویژه راهکارهای فقهی رهبری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در دیدگاه امام (ره) هدف از تشکیل انقلاب اسلامی، بنا نهادن حکومتی الهی بر پایه آموزه‌های اسلامی می‌باشد. از جمله موارد مهمی که در اعمال فقه مدیریتی ایشان موضوعیت دارد، رهبری بر اساس آموزه‌های دینی، با استفاده از مجتهدان جامع‌الشرایط در امور تدوین و نظارت قوانین جامعه است که در این بین از جمله مهمترین موارد بحث مصلحت و تأثیر آن در احکام شرع می‌باشد که تأثیر بر آرای فقهی صادره از این مرجع بزرگ نیز دارد. مصلحت شرعی واجد شرایطی شرعی است که مصلحت در سایر دیدگاه‌ها واجد آن نیست و خصایصی برای مصلحت شرعی قابل تصور است. بحث فقهی مصلحت با توجه به آرای فقهی امام (ره)، مغفول مانده است و آرای فقهی امام (ره) در مورد مسئله بسیار مهم مصلحت می تواند بسیاری از معضلات و مشکلات امروزه جامعه علی الخصوص در باب فقه حکومتی را حل و فصل نماید. در این تحقیق به دنبال اثبات این نکته بوده ایم که امام خمینی مصلحت را پیاده سازی کامل شرع می دانند و معتقد اند مصلحت زمانی اعتبار دارد که در درجه اول تغایری با شرع نداشته باشد که احراز این امر وظیفه شورای نگهبان است و همچنین بر اساس تبیین امور اهم و مهم استوار باشد که وظیفه این تشخیص بر دوش مجمع تشخیص مصلحت نظام می باشد و مصلحت پس از مشورت با متخصصین در امور مربوطه و پس از اثبات ضروریت موضوع برای فقیه جامع الشرایط لازم الاجرا می گردد.
واژه‌های کلیدی: فقه، مصلحت، امام خمینی (ره)، فقه حکومتی.