توضیح

هدف: پژوهش حاضر سعی در بررسی و تحلیل ادله قرآنی، شرعی و شرعی حجیت آزمایش‌های پزشکی به عنوان شواهد علم قاضی دارد تا از طریق این مطالعات فقهی و شرعی، این موضوع را روشن کند.
مواد و روش ها: این پژوهش به روش مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی، فقهی، حقوقی و علمی به دست آمده و مورد تحلیل قرار گرفته است.
يافته ها: پيشرفت دانش پزشكي و ابزارهاي نوين پزشكي باعث شده تا بسياري از ناشناخته ها در گذشته به حقايق عيني تبديل شوند. امروزه دانش پزشکی توانسته است با انجام دقیق ترین آزمایش ها، علل و عوامل پدیده های رخ داده را شناسایی کند. حال این سوال مطرح می شود که آیا می توان آزمایش های پزشکی را یکی از ادله علم قاضی دانست؟ دو رویکرد برای پاسخ به این سوال وجود دارد. رویکرد اول این است که به دلیل خطا در آزمایش های پزشکی، نمی توان این آزمایش ها را دلیلی بر علم قاضی دانست. رویکرد دیگر این است که با توجه به آیات «... وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ أَهْلِهَا إِنْ کَانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنِا. کَانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ فَکَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ الصَّادِقینَ » (یوسف: ۲۶-۲۷) و احکام امام علی (ع) و سایر ادله فقهی و حقوقی را می توان یکی از شواهد پزشکی قضاوت دانست.
نتیجه گیری: با توجه به آیات قرآن کریم، روایات اسلامی و سایر ادله فقهی و حقوقی، معاینه پزشکی را می توان یکی از ادله علم قاضی دانست. چه اینکه با تلفیق احکام قضایی با روش های دقیق علمی پزشکی، قضاوت می تواند کارآمدتر باشد و بسیاری از مشکلات و چالش ها را حل کند. عدالت، انصاف و کشف حقیقت که یکی از عالی ترین اهداف قضاوت از منظر قرآن کریم و روایات است نیز با استفاده از روش ها و آزمایش های نوین پزشکی محقق می شود.
واژه های کلیدی: علم قاضی، ابزار تمدن، طرق حصول علم، سیستم، جرائم حدی