توضیح

با توجه به منابع فقهی درمی‌یابیم با توجه به تبعاتی که حبس و زندان برای فرد، کرامت انسانی و نهاد خانواده اش به دنبال دارد، فقه اسلامی نیز در صدد آن است تا حد امکان از زندانی کردن اشخاص جلوگیری و مجازات‌های جایگزین را اعمال کند با توجه به مطالب گفته شده در این‌ پژوهش‌ برآنیم‌ که‌ حبس زدایی را از منظر فقه مورد بررسی قرار دهیم تا مشروعیت‌ تصمیم‌ مقنن‌ آشکار شود. بر اساس‌ آموزه‌ های دینی‌ این‌ جایگزین‌‌‌ها عبارتند از: نصیحت‌، میانجی گری، طرد و اعراض‌، تهدید و توبیخ‌، تشهیر، مصادره‌ اموال‌، پرداخت‌ غرامت‌، تازیانه‌، آزادی به‌ شرط‌ شفاعت‌ و.. . جایگزین‌ های مطرح‌ در قانون‌ جزایی‌ شامل‌: آزادی مشروط‌، تعلیق‌ مجازات‌، جزای نقدی روزانه‌، بازداشت‌ خانگی‌، تعویق‌ تعقیب‌، کار عام‌ المنفعه‌ و... . که‌ از بررسی‌ کتب‌ روایی‌ تطبیق‌ فقهی‌ بین‌ آموزه‌ های دینی‌ و قوانین‌ موضوعه‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. در این‌ پژوهش‌ که‌ با روش‌ کتابخانه‌ ای و مبتنی‌ بر تحقیق‌ و توصیف‌ انجام‌ شده‌ است. نتیجه‌ پژوهش‌ این‌ است‌ که‌ مجازات‌‌‌ها (مجازات‌ های جایگزین‌)، در حقیقت‌ مجازات‌ هایی‌ تعزیری هستند که‌ به‌ استناد ادله‌ اقامه‌ شده‌ بر عمومیت‌ و مشروعیت‌ تعزیر، مقام‌ صالح‌ (حاکم‌ جامعه‌ اسلامی‌) برای تعیین‌ مجازات‌ های تعزیری که‌ پایین‌ تر از حد باشند اختیار داشته‌ و با محدودیتی‌ خاص‌ مواجه‌ نمی‌ باشد. لذا با در نظر گرفتن‌ مصلحت‌ بزهکار و جامعه‌ و موقعیت‌ زمانی‌ و مکانی‌ از مجازات‌ های جایگزین‌می‌توان‌ بهره‌ برد. و به‌ همین‌ اساس‌ و نیز با توجه‌ به‌ ادله‌ و مستندات‌ روایی‌ و آراء فقهامی‌توان‌ مشروعیت‌ حبس زدایی را مورد قبول دانست.
واژه های کلیدی: حبس، فقه، حبس زدایی.