توضیح

با توجه به اصل عدم ولایت اشخاص بر دیگری، هیچ کس نمی تواند دیگری را وادار به پذیرش نقش پدری و مادر کند یا با ممانعت از بارداری زوجه تجربه احساس پدری و مادری را از شخص بگیرد بنابراین تبیین فقهی حدود اختیارات زوجین نسبت به یگدیگر در این موضوع حائز اهمیت است و در گام دوم آشنایی با ضمانت های اجرایی زوجین در ممانعت از بارداری و الزام و اجبار به پذیرش بار داری نیز می تواند از جهت تعیین نحوه احقاق حقوق و انجام تکالیف آن ها نسبت به یکدیگر در رابطه با بحث فرزند آورند ضروری باشد. لذا در این پایان نامه که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده این در پی گیری دو بحث پیش گفته ضمن بررسی آراء فقها و تبیین و تحلیل ادله ایشان نهایتا در بخش حدود اختیارات زوجین در ممانعت از بارداری، زوجه را در مواردی که اقدام به ممانعت به حق تمتعات همسر لطمه وارد نکند و دارای ضرر نباشد و ضمن ازدواج حق استیلاد شرط نشده باشد جایز دانسته است هرچند همسر علاقه مند به فرزند آوری باشد و زوج نیز چنانچه عدم فرزندآوری را ضمن نکاح شرط نماید و محرومیت زن از حق مادری موجب عسر و حرج او نباشد می تواند از فرزند آوری ممانعت کند در این شرایط ضمانت اجرایی زوجه در قالب حق سقط، حق عقیم سازی، حق طلاق حرجی قابل بررسی است و حتی در صورتی که اجبار زوجه برای بارداری با سوء رفتار همراه باشد در حق دعوی نشوز زوج و تعزیر حاکم قابل بررسی خواهد بود و همین ترتیب ضمانت های اجرایی زوج در ممانعت از بارداری اشتراط عدم استیلاد در نکاح و به دنبال آن اجرای خیار تخلف از شرط و حق عقیم سازی خود قابل بررسی است.در بخش حدود اختیارات زوجین در اجبار به پذیرش بارداری زوجه یا همان نقش پدری و مادری اشاره شد که چنانچه حق استیلاد در قالب شرط ضمن عقد در نکاح آمده باشد یا در مواردی که مخالفت زوج موجب محرومیت کامل زن از حق تمتع مادری شده و باعث حرج زن گردد یا مخالفت هر کدام از مصادیق نشوز و سوء معاشرت تلقی گردد زن می تواند بدون رضایت با استفاده از روش های لقاح مصنوعی اقدام به بارداری کند حتی اگر شوهر علاقه مند به عدم بارداری زوج باشد و زوج نیز می تواند بدون درنظر گرفتن خواست زوجه اقدام به باردار نمودن او کند اما در الزام و اجبار زوجه به پذیرش بارداری حق الزام او به شیوه لقاح مصنوعی که روش غیر متعارفی است را ندارد. در رابطه با ضمانت اجرایی زوجین در اجبار و الزام به بارداری نیز چنانچه استیلاد در نکاح شرط شده باشد در قالب حق فسخ، حق دادخواست برای الزام فرد از طریق قوای قهری قانون(در شرط فعل)، وکالت زوجه برای طلاق با حق توکیل زوج، حق ازدواج مجدد مرد قابل بررسی است و چنانچه مخالفت زوجه در قالب امتناع از وظایف همسری باشد قطع نفقه او نیز می تواند یک ضمانت اجرایی محسوب شود، امکان تعزیر زوج یا زوجه و پرداخت دیه از جانب آن ها چنانچه چه در عزل و چه در سقط جنین از دیگر ضمانت های اجرایی خواهد بود و جرم انگاری عقیم سازی و سقط جنین در قانون نیز می تواند به عنوان یک ضمانت اجرایی در اجبار به پذیرش بارداری اختیار طرح دعوی علیه دیگری را فراهم نماید.
واژه‌های کلیدی: بارداری اجباری، ممانعت از بارداری، اختیارات زوج و زوجه، حق تولیدمثل (استیلاد).