توضیح

یکى از مسائل مهم در جوامع مختلف، به ویژه جامعه اسلامى، موضوع حقوق موجودات زنده است. از جمله موجودات زنده ای که قرآن و اسلام برای آنها حقوقی قائل شده است، گیاهان و حیوانات اند؛ چرا که اسلام براى آنها اهمیت فوق‌العاده اى قائل است؛ زیرا خلقت همه موجودات زنده را هدفمند می داند. براین اساس، در آیات قرآن و روایات، احکام زیادی در مورد نحوه تعامل انسان با موجودات زنده وجود دارد؛ زیرا از ديدگاه قرآن و اسلام گياهان و حیوانات هرچند قوه ناطقه و عاقله انسانى را ندارند، ولي از درك و شعور بهره مند بوده و از احساسـات و عواطف برخوردارند. به همين دليل قرآن، انسان را مجاز به تجاوز به زندگي گياهان و حیوانات نمي دانـد. از این رو در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد استفاده از منابع کتابخانه ای به تبیین برخی از حقوق الهی و طبیعی که خداوند برای گیاهان و حیوانات قرار داده است بر اساس آموزه‌های قرآنی پرداخته شده و در این راستا تبیین شده که تصرف انسان در حيات گیاهان و حیوانات مطلق نيست و سلب حيات از آنان بايد در حد ضروريات باشد. از سوي ديگر محدوديت هايي در بهره برداري از گیاهان و حيوانات وجود دارد؛ از جمله اينکه در پاره اي موارد شکار حيوانات حرام است که از آن جمله مي توان حرمت شکار جوجه يا شکار براي تفريح و بدون احتياج را ذکر کرد؛ چرا که از ديدگاه قرآن و اسلام گیاهان و حيوانات نشانه هاي قدرت و حکمت پروردگار متعال اند و انسان مي بايست به حال آنها تامل کند؛ زیرا قرآن کریم در آموزه های خود بر مصونیت آنها از هر گونه تجاوز به حوزه گیاهان و حیوانات تأکید ورزیده است و تجاوز و تعدی به آنها را فساد در زمین دانسته که عذاب اخروی و مسئولیت دنیوی را در پی دارد.
واژه های کلیدی: قرآن، حقوق موجودات، حقوق گیاهان، حقوق حیوانات، حقوق حیات.