توضیح

چاره‌جویی از نابودی روزافزون محیط زیست بویژه حیوانات یکی از موضوعات مهم و حتی نگران کننده جهان معاصر و درد مشترک همه انسان‌ها و موضوع پژوهش‌های مربوط به اخلاق زیست‌محیطی، یکی از شاخه‌های اخلاق کاربردی است که دلایل نظام‌مند و جامعی درباره روابط اخلاقی بین انسان‌ها و محیط‌زیست طبیعی ارائه می‌کند.امروزه بحث از «حق» در حوزه‌های گوناگونی از جمله نسبت انسان با خود، خدا، طبیعت و نسبت با انسان‌ های دیگر نیز بررسی علمی می شوداین پژوهش با روشی توصیفی، تحلیلی، حقوق حیوانات را در متون بنیادین اسلام (قرآن و کتب احادیث) و مزدا پرستی (اوستا و متون پهلوی) تبیین می‌کند. در این پژوهش، موضوعاتی چون: مبانی جهان‌شناسی مزدا پرستی و اسلام در باب مراتب و انواع مخلوقات، جایگاه حیوانات، رفتار دینی انسان در مقابل حیوانات و پیامدهای رعایت و عدم رعایت حقوق جانوران بررسی شده است.نتایج حاصل نشان می‌دهد که حقوق حیوانات در دو دین مزداپرستی و اسلام، در نُه مورد اشتراک و در چهارده مورد اختلاف نظر دارند.مهم‌ترین موارد اشتراک این است که انسان موجودی آگاه، مسئول و مکلّف است. حیوانات موجوداتی خودآگاه هستند. انسان حق بهره‌وری از حیوانات را در زمینه تأمین خوراک و تأمین نیازهای خود دارد، اما این اصل به معنای بهره‌وری خودخواهانه نیست، رعایت و عدم رعایت حقوق حیوانات پیامدهای این جهانی و آن جهانی در پی دارد. از مهم‌ترین موارد افتراق این است که بر اساس فقه اسلامی گناه عدم رعایت حقوق حیوانات مجازات دنیوی در پی ندارد، اما در مزدا پرستی انواع مجازات و تاوان‌های سنگین دنیوی، پیامد این گناه است چنان که در اسلام، کشتن جانوران ریز و گزنده انگیزه دینی ندارد، اما در مزدا پرستی جانوران گزنده یا به عبارتی خَرَفْسْتَران را باید با انگیزه دینی از بین برد. کشتن روزانه آن‌ها کرفه، کفاره گناه، کامل کننده مراسم تطهیر و مانع ورود روان انسان به دوزخ است.
واژه‌های کلیدی: حقوق حیوانات، اسلام، مزدا پرستی، اخلاق محیط زیست، اوستا، متون پهلوی.