توضیح

یکی از نیازهای مهم امروزی که قواعد فقهی و حقوقی باید به آن پاسخ دهند، مطالبه زیان­هایی است که به دلیل تأخیر یا عدم انجام تعهد، منتهی به از دست دادن فرصت تحصیل منفعت و یا دفع ضرری محتمل و مربوط به آینده می‌شود. درگذشته بسیاری از حقوق‌دانان بر این عقیده بودند که فقط زیان‌هایی قابل مطالبه است که قطعی بوده باشد و به دلیل آنکه فرصت تحصیل منفعت و یا اجتناب از ضرر آینده به مرحله قطعیت درنیامده، زیان­های ناشی از این‌گونه موارد، قابلیت مطالبه را ندارد. البته، بررسی­های صورت گرفته در آثار حقوق‌دانان نشان می­دهد که امروزه دیگر در قابلیت مطالبه و جبران خسارت ناشی از تفویت فرصت اتفاق‌نظر وجود دارد. بر همین اساس این نوشتار کوشیده است تا با روش توصیفی تحلیلی اثبات نماید که نه‌تنها ازمدلولِ قواعد متعدد فقهی ازجمله «لاضرر» و «اتلاف» می­توان زیان تفویت‌فرصت ناشی از تأخیر در تادیه دین پولی را قابل مطالبه دانست، بلکه رویکرد سال­های اخیر دیوان عالی کشور و عمومات و اصول حقوقی حاکم بر مسئولیت مدنی، ازجمله اصل جبران کامل خسارات نیز دلالت بر همین امر دارد.
واژه‌های کلیدی: تفویت فرصت، تعهدات پولی، ربا، لزوم جبران خسارت زیان­دیده، خسارت تأخیر تادیه.