توضیح

امروزه بشر با استفاده از علوم پزشکی توانسته است از روش‌های کمک باروری برای درمان ناباروری بهره گیرد. یکی از این پیامدها یا به عبارتی یکی از موارد چالش‌برانگیز در حوزه لقاح غیرطبیعی، نهاد باروری پس از مرگ است. در این روش اشخاص اقدام به انجماد گامت یا جنین خود برای باروری پس از مرگ می‌کنند. روش مزبور علی‌رغم مزایای متعدد، با چالش‌هایی به‌ویژه چالش‌های فقهی و حقوقی مواجه است. در این راستا آنچه اهمیت دارد حفظ کرامت ذاتی انسان و رعایت حقوق و منافع کودک است نگارنده در این پژوهش درصدد شناسایی رویکرد فقه امامیه، حقوق ایران و اسناد بین‌المللی در خصوص نهاد باروری پس از مرگ در باب منشأ اختلافات موجود و همچنین تعیین آثار فقهی و حقوقی مترتب بر آن است. در نیل به این بحث، فقهای امامیه و حقوقدانان نظرات مختلفی را بیان کرده‌اند در فقه امامیه در رابطه با این موضوع فقها به‌طور مستقل بحثی به میان نیاورده‌اند بلکه به مناسبت‌های مختلف مثل تغسیل، کفن زوجه و عده وفات نظرات خود را بیان کرده‌اند گروهی از فقها مرگ را پایان رابطه زوجیت دانسته بنابراین باروری پس از مرگ را جایز نمی‌دانند گروهی دیگر بر این عقیده هستند که رابطه‌ی زوجیت تا پایان عده وفات جاری است بنابراین باروری پس از مرگ را جایز می‌دانند حقوقدانان هم در رابطه با این بحث دو دیدگاه را مطرح می‌کنند گروهی مخالف باروری پس از مرگ هستند این گروه عقیده دارند که باروری پس از مرگ مخالف مصالح عالیه و رفاه کودک است و ممکن است آسیب‌های روانی در بر داشته باشد، گروه دوم موافقین باروری پس از مرگ بر این عقیده هستند که اصول و مواد قانونی بسیاری وجود دارد که مجوز باروری پس از مرگ را صادر می‌کند در نهایت با توجه به اسناد استفاده‌شده در این پژوهش و تأکید بر رعایت اصل مصالح عالیه کودک به نظر می‌رسد باروری پس از مرگ به دلیل آثار احتمالی آن بر سرنوشت و رفاه کودک انتخاب مناسبی نباشد همچنین این نهاد با چالش‌های بسیاری از جمله مالکیت بر گامت، توارث، وصیت، نسب و... مواجه است که هرکدام از این موارد با توجه به مواد قانونی و اسناد بین‌المللی مورد تحلیل قرار گرفته است.
واژه های کلیدی: ناباروری، نکاح، باروری پس از مرگ، فقه و حقوق، اسناد بین المللی.