توضیح

پایان‌نامه حاضر به بررسی نقش حکومت در حلیّت و حرمت غنا از دیدگاه فقها می‌پردازد، درفصل اول به کلیات پرداخته شده ودر فصل دوم رساله به بیان معنای لغوی و اصطلاحی غنا پرداخته و از این رهگذر نسبت بین غنا و موسیقی را مورد بررسی قرار داده و خواهیم گفت که غنا به معنای شرعی، موضوع حرمت است که أخص از غنای لغوی است و پس از بررسی مفهوم غنا از دیدگاه اهل سنت و شیعه به این نتیجه می‌رسیم که مشهور فقهای اسلامی‌بر حرمت غنا اجماع نظر دارند. و پیشینه غنا را در تمدن هنری ملل و اقوام، بررسی نموده‌ایم. پیرامون حکم غنا بر اساس ادلّه برخی از آیات و روایات تفسیری مربوط بحث نموده و از آنجا که عمده‌ترین وجه استناد به آیات مربوط به غنا، روایاتی است که در تفسیر این آیات وارد شده است. لذا در فصل سوم برخی از آیات قرآنی را از دیدگاه مفسّران همراه با روایت در خصوص این موضوع مورد بررسی قرار داده‌ایم و بیان می‌داریم که در روایت به گونه‌ای واضح، غنا حرام تعیین شده است. در فصل چهارم پیرامون بررسی آثار وضعی غنا و موسیقی و نقش این آثار در حرمت و حلّیت آن پرداخته و اینکه حرمت و حلّیت غنا بستگی به میزان تأثیر آن دارد. و نیز مسئله حکم حرمت و مذموم بودن غنا از جهت اینکه حرمت غنا ذاتی است یا عرضی مورد بحث قرار گرفته است که جمهور فقها با شهرتی که نزدیک به حد اجماع است به حرمت ذاتی غنا قائل شده‌اند. و تنها تعداد کمی‌از علمای متأخر قائل به حرمت عارضی غنا شده‌اند. و دیدگاه فقهایی چون فیض کاشانی و شیخ انصاری مورد توجه واقع شده است و در پایان این فصل به بررسی مسئله عرف و کارشناس در حکم غنا و موسیقی پرداخته شده است و جایگاه عرف و زمینه کاربرد آن در فقه شیعه مورد بحث واقع شده است. که از نظر فقهای امامیه دلیل مستقلی بر اعتبار و حجیت عرف فی نفسه وجود ندارد و هیچ یک از اقسام آن نمی‌تواند دلیل مستقلی در مقابل کتاب، سنت، عقل و اجماع باشد بلکه حجیت آن منوط به کاشفیت از تأیید امضا شارع است. که در این فرض داخل در سنت است. با توجه به اینکه «اعراف» تابع شرایط فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی می‌باشند و بدین سبب می‌توان گفت که یکی از علل تعدد تعاریف غنا به خاطر متغییر بودن عرف‌ها بوده است و مهم‌ترین نکته‌ای که دراین مبحث مطرح است مسئله کار کارشناسی در مورد موسیقی است. کارشناس با آگاهی از ملاک‌های شرع، شاید تنها مرجعی است که قادر است موسیقی اصیل و صحیح را از موسیقی مبتذل تمییز دهد. فصل پنجم که مهم‌ترین فصل این رساله می‌باشد به مفهوم و ماهیت حکومت و اقسام حکم و در نهایت نقش حکومت در حرمت و حلیّت غنا و موسیقی پرداخته و اختیارات ولایت فقیه را تشریح نموده‌ایم که در این باب این مسئله روشن شد که همه آنچه در حوزه حکومت از اختیارات و وظایف پیامبران و امامان پس از او محسوب می‌شود برای فقیه جامع الشرایط که زمامدار حکومت اسلامی‌است، نیز معتبر است او می‌تواند در موضوعات یا بنا بر مصالح کلی مسلمانان یا بر طبق مصالح افراد حوزه حکومت خود عمل کند، که در نتیجه نظریه ولی فقیه به عنوان حاکم اسلامی‌در حلیّت و حرمت غنا و موسیقی الزام آور است. در این فصل به نقش دو عنصر زمان و مکان در احکام به ویژه نقش آن دو در حکم حرمت و حلیّت غنا و موسیقی پرداختیم و در انتهای فصل فتاوای صادره از امام خمینی & و نیز بیانات مقام رهبری آیت اللّه خامنه‌ای در مورد غنا و موسیقی را بیان داشته‌ ایم.
واژه های کلیدی: غنا، موسیقی، حلیت، حرمت، حکومت، ولی فقیه، عرف