کارکردهای عقل در فقه الاخلاق اسلامی
اخلاق (Ethics) | اخلاق اسلامی (Islamic Ethics) | عقل (Reason) | مستقلات عقلی
فصلنامه تاملات اخلاقی، بهار ۱۴۰۳، شماره ۱۷، ص.: ۵۳-۷۱.
۱۴۰۳ش.
یادداشت: عنوان انگلیسی: The Functions of Reason in Islamic Jurisprudence and Ethics
تحلیل کارکردهای عقل در اخلاق اسلامی و رویکرد فقه اخلاقی این علم سبب رشد و تعالی اخلاق اسلامی میگردد. کارکردهای عقل در علم اخلاق اسلامی گاهی به نحو ابزاری است که در منابع نقلی کاربرد دارد و گاهی نیز به نحو مستقل است که از حکم عقل مستقل برای بهرهمندی در احکام و مباحث کلان علم اخلاق استفاده میشود. توجه به این نوع از کارکردهای عقل زمینهٔ عمقبخشی به مفاهیم و گزارههای اخلاقی را فراهم خواهد کرد. هدف پژوهش پیشرو ضرورت نحوهٔ بهکارگیری عقل در اخلاق اسلامی به نحو مستقل است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته شده است. به همین جهت به تحلیل نقشهای مختلف عقل مستقل در تعیین احکام اخلاقی و همچنین به نقش عقل مستقل در مسائل کلان اخلاق و تنسیق آن اشاره شده و نمونههایی از به کارگیری آن نیز در علم اخلاق اسلامی ارائه شده است که برخی از نتایج کارکرد عقل مستقل در اخلاق اسلامی بدین شرح است: کشف علل و حِکَم احکام اخلاقی، کشف قواعد عام اخلاقی به منظور کشف احکام موارد جزئی، تحلیل موضوعات احکام اخلاقی و تشخیص مصادیق موضوعات اخلاقی، مشارکت در تنسیق علم اخلاق،تعیین حکم اخلاقی در موارد خلاء حکم.
واژههای کلیدی: عقل، اخلاق، عقل مستقل، حکم اخلاقی، تنسیق اخلاق.
بازیابی پسورد
پسورد شما به ایمیل شما ارسال خواهد شد