بررسی مهریه های غیرمتعارف در فقه امامیه و حقوق ایران

توضیح

در مکتب حیات بخش اسلام ازدواج امر مقدسی بوده که یکی از شرایط آن تعیین مهریه توسط زن و شوهر می باشد. در نظام حقوقی اسلام مهریه یا صداق، مالی است که زن بر اثر ازدواج، مالک آن می‌گردد و مرد ملزم به پرداخت آن به زن می‌باشد. با توجه به آیات قرآن و روایات روشن می شود که فلسفه تعیین مهر از نگاه اسلام، تنها جنبه مادی و اقتصادی ندارد، بلکه بسیاری از ابعاد معنوی و تربیتی لطیف که حاکی از پیوند محبت و عشق و بقا و تکامل بوده، نیز منظور شده است. شاید به همین دلیل باشد که از مهریه به عنون هدیه تعبیر شده است؛ به این صورت که عاشق، مهریه را به محبوب خودش به عنوان اظهار محبت و نشان دادن علاقه که یک امری فطری و طبیعی است، پرداخت می کند. در این نگاه، تعیین مهریه برای دختران یا زنان یک نوع بزرگداشت و تکریم از مقام زن است که بیشتر جنبه معنوی داشته که باعث استحکام بنیان خانواده شده و مانع از پاشیدگی آن می شود؛ برخلاف مهریه سنگین و غیرمتعارف که بیشتر رویکرد مادی گرایانه دارد؛ این نوع مهریه ها نمی‌تواند پشتوانه‌ای اطمینان بخش از جهت اقتصادی یا استحکام روابط زناشویی باشد، بلکه باعث تزلزل این نهاد مقدس شده و پیامدهای تلخ اجتماعی از لحاظ فقهی و حقوقی دارد. در منابع فقهی و حقوقی میزان مهریه معین و مشخص نشده است، ولی در کم بودن میزان مهریه توصیه شده است
واژه های کلیدی: مهریه، مهریه غیرمتعارف، اقسام مهریه، صداق، فقه امامیه، حقوق ایران.