طرحی نو در نمایه‌سازی علوم اسلامی

توضیح

نمایه‌سازی محتویات منابع علوم اسلامی از ضروری‌ترین کارهایی است که باید انجام بگیرد؛ چه اینکه به جهت گستردگی زمانی و اطلاعاتی، رسیدن به تمام محتوا که نقشی در نسبت‌ها و قضاوت‌ها دارد، بدون نمایه، براش شخص کاری غیرممکن است. این مقاله که با روش تحقیق کتابخانه‌ای انجام شده و براساس توصیف و تحلیل است، برای رسیدن به اهدافی که در نمایه‌سازی ذکر شده، شرایط ذیل را برای روش نمایه‌سازی منابع علوم اسلامی، بیان کرده است: 1. پیروی کامل از اصطلاح‌نامه‌ها؛ 2. استفاده از اصطلاح کامل؛ 3. از اصطلاحات اشاره‌ای استفاده نشود؛ 4. استفاده‌نکردن از اصطلاحات عطفی؛
5. ملاک ترکیب نمایه‌ها، وحدت موضوع باشد نه چیزدیگر؛ 6. نمایه‌ها براساس دانش ذخیره شوند نه براساس کتاب؛ 7. از اصطلاحات مشترک استفاده نشود؛ 8. نمایه مربوط به یک علم زیرمجموعه اصطلاح همان علم قرار گیرد؛ 9. ذکر نام مؤلف در نمایه‌ها. درضمن نگاهی نقادانه هم به روش نمایه‌سازی پژوهشکده اطلاعات و مدارک اسلامی شده است که براساس واژه‌ها و موضوعات کنترل‌شده با استفاده از منابع معیار از قبیل اصطلاح‌نامه‌ها به سرانجام رسیده است. نقدها عبارت‌اند از: 1. استفاده از اصطلاحات تجزیه‌ای؛ 2. استفاده از اصطلاحات عطفی؛ 3. استفاده از اصطلاحات اشاره‌ای؛ 4. عدم ذکر نام مؤلف در نمایه‌ها؛ 5. ذخیره نمایه‌ها براساس کتاب؛ 6. استفاده از اصطلاحات مشترک برای ذخیره؛ 7. ذخیره نمایه‌ها در اصطلاحات علوم غیرمرتبط.
واژه های کلیدی: اصطلاح‌نامه، نمایه‌سازی، اصطلاح کامل نمایه‌سازی، منابع علوم اسلامی، اصطلاح عطفی، اصطلاح اشاره‌ای