شکل گیری حقوق جهانی سلامت و ملاحظات دولت ها

توضیح

ارزشهای جهانی که خاستگاه انسانی داشته، معیارها و هنجارهایی را طلب می کنند که همه آحاد بشر در این گستره آنرا ذاتی و در وجدان خود مورد پذیرش قرار داده و بایسته و شایسته تلقی و از این منظر رعایت و احترام به این حقوق را الزم می دانند. در اصل »بشر من حیث بشریت«، شایسته دارا بودن این حقوق اولیه است. حقوق اولیه که ناظر بر مشترکات انسانی بوده و از این حیث تفاوتی در ماهیت آنها وجود ندارد. دیباچه منشور سازمان ملل متحد بیان می دارد قصد و اراده جامعه بین المللی »ایمان به حقوق بنیادین بشر، به کرامت و ارزش شخص انسان« است. از طریق منشور یا معاهده الزام آور دیگر، دولتهای عضو سازمان، متعهد به ارتقاء و ترویج »احترام جهانی و رعایت مؤثر حقوق بشر برای همه، بدون تبعیض بوده و کلیه اعضاء متعهد به همکاری با آن سازمان برای نیل به مقاصد مذکور می باشند«. ظرفیت مقررات حقوق بشر برای بهبود سلامت و ارتقاء حق بر سلامت از شناخت گسترده و پذیرش جهانی معاهدات اصلی آن، اعلامیه ها، اصول و حتی اسناد غیرِ الزام آور دیگر استنباط می شود. توسعه جهانی حق بر سلامت، موجب شده است این حق در گفتمان و رویه های جامعه بین المللی حقوق بشر، به مثابه زبان مشترک، ضابطه و چارچوب عمل، گسترش یابد. اهمیت این بحث، محوری است زیرا حق بر سلامت، به تعهد، و اقدام همه این جوامع بستگی دارد و به وحدت زبان و درک همیاری بین آنها مساعدت می کند. ملاحظه گستردگی سالمت به عنوان پدیدهای که مرز نمی شناسد و تنوع حوزه های مرتبط با آن و طیف بسیار پر دامنه اقداماتی که برای تحقق این حق لازم است، به خوبی نشانگر آن است که »حق بر سلامت تعهدی مشترک و برابر است« و »همبستگی جهانی«، یعنی مشارکت برابر همه عامل ها اعم از داخلی یا بین المللی را طلب می نماید. لذا مبنایی برای سلامت وجود دارد که سطح پایین تر و کمتر از آن در هیچ کشوری پذیرفته نیست. حق بر سلامت، به مثابه حق لازم الاتباع است و با توجه به رشد و گسترش جهانی شدن که ویژگی شاخص جهان امروز است حقوق در این زمینه نقش مهمی ایفا نموده و به تنظیم و تکامل نظامی جامع تحت عنوان حقوق جهانی سالمت، یاری رسانده است. در این پژوهش با بررسی های به عمل آمده جهت اعتلای حقوق جهانی سالمت، به این امر دست یافته شد که آنچه مسلم است در نظام حقوق بین الملل مبتنی بر منشور ملل متحد، اصل »همکاری بین المللی در حل مسائل بین المللی دارای خصلت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، یا بشردوستانه« و تشریک مساعی در ارتقاء و پیشبرد »معیارهای بالاتر زندگی، اشتغال کامل، شرایط پیشرفت و توسعه اقتصادی و اجتماعی« و »حل مسایل بین المللی اقتصادی، اجتماعی، سلامت و مسایل مربوط به آنها و همکاری بین المللی و فرهنگی و آموزش« که برای سعادت، رفاه و تأمین روابط مسالمت آمیز و دوستانه بین الملل ضروری است، سنگ بنای این نظام و »مرکز ثقل منشور« را تشکیل می دهد.
واژه‌های کلیدی: حق بر سلامت، حقوق جهانی سلامت، حقوق بشر، تعهدات و ملاحظات دولت ها