حریم خصوصی بیماران از منظر فقه اسلامی

توضیح

حریم خصوصی بیمار به ویژه در حوزه اطلاعاتی، یکی از مباحث مهمی است که امروزه با توجه به گسترش روز افزون وسایل ارتباطی و اطلاعاتی و امکان دست یابی و انتشار سریع اطلاعات بخصوص در حوزه اشتغال و بیمه، همواره صدمات جبران ناپذیری را به بیمار و نزدیکان وی متحمل می‌کند. در این تحقیق به بررسی این موضوع پرداخته شده است که حریم خصوصی بیماران در فقه امامیه از چه جایگاهی برخوردار است؟ اصل اولی در رابطه با حریم خصوصی بیمار چیست؟ استثنائات وارد بر این اصل کدم‌اند؟ اگرچنانچه زوج یا زوجه دارای یکی از عیوب مجوز فسخ نکاح باشد و دیگری بدون رضایت طرف مقابل آن را بازگو کند چنین امری را می‌توان نقض حریم خصوصی فرد محسوب کرده و با توجه به قاعده‌ی حرمت آبروی مسلم، حکم به حرمت آن نمود؟ در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته این نتیجه حاصل شد که گرچه در منابع رایج فقهی دلیلی از کتاب یا سنت که به دلالت مطابقی بر حرمت حریم بیماران دلالت کند وجود ندارد اما با بررسی آیات و روایات بدست می‌آید که شارع مقدس تحت عناوینی چون منع تجسس، غیبت و استراق سمع، سخن‌چینی و رعایت حریم مکانی افراد، ممنوعیت افشای اسرار و ممنوعیت ورود به منزل غیر بدون استیذان و همچنین قواعدی چون حرمت آبروی مسلم، حرمت اهانت به محرمات و...، بدست می‌آید که فقه امامیه در این مسأله نیز فروگذار نکرده و با برشمردن مصادیق، این حق را به رسمیت شناخته و به دلالت التزامی تأکید فراوانی بر حفظ حریم بیمار و حرمت تعدی از آن دارد. همچنین این نتیجه بدست آمد که اصل اولی در رابطه با حریم خصوصی بیمار حرمت است اما این اصل مطلق نبوده و در برخی شرایط دارای استثنائاتی است مثل جایی که خود بیمار اذن داده باشد یا اینکه کتمان سرّ موجب ضرر برای جامعه یا نزدیکان بیمار باشد؛ همچنین جایی که قانون تعیین کرده باشد.
واژه های کلیدی: حریم خصوصی، بیمار، رازداری، کرامت انسانی، فقه اسلامی