تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران

توضیح

براساس قانون مجازات اسلامی و دیدگاه حقوق‌دانان مجازات‌ها به سه دسته تقسیم می­شوند. مجازات اصلی مجازاتی است که قانون برای هر جرمی در نظر گرفته و باید در حکم دادگاه قید شود. مجازات تکمیلی که عمدتاً به صورت اختیاری است. بدین نحو که در صورت عدم کفایت مجازات اصلی مجرم را به مجازات تکمیلی محکوم می­نماید. مجازات تبعی که این مجازات‌ها به تبع مجازات اصلی درمورد مرتکب اعمال می­گردد و در دادنامه قید نمی­شود و قاضی در اعمال مجازات تبعی دخالتی ندارد و این قانون‌گذار است که در برخی موارد و محکومیت­ها قائل به اعمال مجازات تبعی می­باشد. از منظر قانون مجازات اسلامی برای اعمال مجازات تبعی علاوه بر قطعی بودن محکومیت کیفری اجرای آن نیز شرط می­باشد. به عبارت دیگر اعمال مجازات تبعی پس از اجرای مجازات اصلی در جرایم عمدی می­باشد.
مجازات تبعی برگرفته از حقوق عرفی است و در فقه جزایی اسلام و حقوق کیفری آن بابی تحت عنوان مجازات تبعی پیش­بینی نشده است. اما در کتب فقه جزا در برخی از جرایم شرعی علاوه بر مجازات اصلی به مجازات تبعی نیز پرداخته است که محرومیت از ارث و محرومیت‌های ناشی از ارتداد از جمله اهمّ مصادیق خاص مجازات تبعی درنظر گرفته شده است که مقاله مورد نظر به بررسی مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و نظام جزایی ایران می­پردازد.
واژه‌های کلیدی: مجازات تبعی، مجازات تبعی در فقه اسلام، اصول مجازات تبعی، مفهوم ارتداد، ارتداد در فقه اسلام.