بررسی موازین فقهی و حقوقی حریم خصوصی

توضیح

حریم خصوصی یکی از نیازهای اصلی بشر است و حقی محسوب می‌شود که افراد براساس آن می‌توانند تعیین کنند که دیگران تا چه اندازه باید به آن حیطه وارد شوند. حریم خصوصی متشکل از زندگی خصوصی و کلیه امور ناظر به یک شخص است؛ خانه، اطلاعات خصوصی، اطلاعات مربوط به جسم، روابط خانوادگی، ویژه‌گی‌های شخصیتی و... نمونه-هایی بارز از امور خصوصی محسوب می‌شوند. لذا انسان بر همه این امور به نوعی سلطه و حاکمیت دارد که هیچ کس حق تجاوز بر آن‌ها را ندارد مگر به اجازه فرد یا این‌که به موجب قانون و مجوز قضایی از مقامات ذی‌صلاح. اگر چه در حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران، در قوانین مختلف صراحتاً عنوان حریم خصوصی مورد حمایت واقع نشده است اما می‌توان این حمایت را در بطن اصول مختلف قانون اساسی وقوانین مختلف مشاهده کرد امّا با وجود حمایت مواد قانونی مختلف از حوزه‌های مختلف حریم خصوصی خلأهای قانونی زیادی وجود دارد. که در این بررسی نیز ضمن بیان قلمرو حریم خصوصی در قالب حوزه-های مختلف آن، به آن خلأها اشاره شده است. و این ضرورت احساس می‌شود تا با وضع قوانینی جامع ابهاماتی که در این مواد وجود دارد برداشته شود. همچنین در فقه اسلامی نیز اگر چه همانند حقوق ایران صراحتاً عنوان حریم خصوصی را مورد حمایت قرار نداده است امّا در مواجهه با مقوله حریم خصوصی، موضعی به اصطلاح تحویل گرایانه دارد لذا در اسلام، حریم خصوصی، در قالب احاله به حقوق و آزادی‌های دیگر نظیر حق مالکیت، منع تجسس و غیبت و سوءظن، حرمت افترا و توهین و قذف، حرمت اشاعه فحشاء، حرمت استراق سمع و بصر و ... مورد حمایت واقع شده است که طی یک فصل با بررسی هریک از این مفاهیم به نوعی موضع اسلام در مقابله با نقض حریم خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است.
واژه‌های کلیدی: حریم خصوصی، فقه، حریم خصوصی، آزادی، اطلاعات، منع تجسس، حقوق (علم)، قانون اساسی، اسلام، زندگی شخصی، حکم قضایی