جامعیت دین

توضیح

‏مقولۀ جامعیت دین از مباحث مهم و سرنوشت ساز در مجموعۀ مباحث‏‎ ‎‏توصیف و تبیین دین در دوران معاصر است. این بحث از سویی به موضوع‏‎ ‎‏معرفت شناسی دین باز می گردد و توصیفی خاص در ارائۀ نیاز بشری و ضرورت‏‎ ‎‏حضور دین را در صحنه های مختلف نشان می دهد و از سوی دیگر، ارتباط‏‎ ‎‏جامعیت دین با مسألۀ زمان و مکان و دگرگونیهای اجتماعی و فرهنگی را بیان‏‎ ‎‏می کند. مسألۀ جامعیت دین مسأله ای کلامی است و در کلام جدید در بحث انتظار‏‎ ‎‏از دین و قلمرو دین مورد بحث قرار می گیرد و بین کمال دین و جاودانگی دین و‏‎ ‎‏مسأله جامعیت رابطه برقرار می شود. برای اثبات جامعیت هم می توان دفاع‏‎ ‎‏عقلانی نمود و هم می توان از متن دین و نصوص و کلمات دین، شاهد آورد. در‏‎ ‎‏هر حال اثبات جامعیت، در حقیقت دفاع از حضور گسترده و مستمر دین در ابعاد‏‎ ‎‏مختلف در جوامع انسانی است.‏
‏‏این و جیزه در اثبات جامعیت دین است، اما منظور جامعیت به معنای کلی آن‏‎ ‎‏نیست، چرا که آن خود بحث جداگانه ای می طلبد، بلکه هدف در این مقاله، اثبات‏‎ ‎‏جامعیت دین اسلام و اثبات مشتمل بودن قرآن بر نیازهایی است که از دین کامل و‏‎ ‎‏جاودانی چون اسلام انتظار می رود.‏