جرائم سیاسی از دیدگاه فقهی- حقوقی با نگاهی به قانون جرم سیاسی مصوب ۱۳۹۵ (با تأکید بر جرم بغی)

توضیح

زمینه و هدف: یکی از جرائمی که همیشه مورد اختلاف میان حقوقدانان در خصوص سیاسی بودن یا نبودن آن است، جرم «بغی» است. با تصویب قانون جرم سیاسی در سال 1395، جرم سیاسی و دامنه جرائم منتسب به آن مشخص شد. در این تحقیق سعی بر آن است تا جرائم سیاسی در فقه اسلامی و حقوق جزائی مورد بررسی قرار گیرد و بررسی شود که جرم بغی جزء جرائم سیاسی محسوب می‌شود یا خیر؟ روش: روش این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و بر پایه اسناد و منابع مکتوب و با مطالعه کتابخانه‌ای (بررسی مقالات گوناگون، اسناد و قوانین موجود، کتب فقهی و حقوقی)، به تبیین «جرائم سیاسی» با تاکید بر جرم بغی از دیدگاه فقهی- حقوقی پرداخته شده است. یافته‌ها: بررسی‌های حقوقی نشان داد که جرم «بغی» با توجه به مواد پیش‌بینی‌شده توسط قانون‌گذار در قانون جرم سیاسی مصوب 1395 جزء جرائم سیاسی محسوب نمی‌شود و قانون‌گذار در مواد 287 و 288 قانون مجازات اسلامی آن را جزء جرائم حدی در نظر گرفته است و طبق بند 1 ماده 3 قانون جرم سیاسی، جرائم مستوجب حدود، قصاص و دیات جزء جرائم سیاسی محسوب نمی‌شود، اما برخی دیدگاه‌های فقهی بر سیاسی بودن جرم «بغی» تاکید دارند. نتیجه‌گیری: طبق قوانین موجود، جرم «بغی» جزء جرائم سیاسی محسوب نمی‌شود، اگرچه در فقه در مواردی آن را جزء جرائم سیاسی محسوب می‌کنند. بر همین اساس، پیشنهاد می‌شود تا قانون‌گذار به هنگام تصویب قوانین جزائی به‌طور کامل جرم «بغی» را تعریف و آن را جزء جرائم سیاسی قلمداد کند.
واژهای کلیدی: جرم سیاسی، بغی، جرم بغی، فقه، قانون، قانون جرم سیاسی مصوب، جـرم سیاسی، حقوق، اسلامی، جزء جرائم سیاسی محسوب