بررسی مبانی، مصادیق و مجازات جرم سیاسی از منظر فقه و حقوق ایران

توضیح

جرم سیاسی چنان که گفته اند به هر عمل مجرمانه‌ای اطلاق می‌شود که یا انگیزه ارتکاب آن سرنگونی نظام سیاسی اجتماعی و اختلال در مدیریت سیاسی و صدمه به زمامداری کشور بوده و یا نتیجه آن سرنگونی نظام سیاسی و اجتماعی و صدمه به مقامات سیاسی و رئیس کشور باشد. و ممکن است به‌تنهایی و یا همراه با سایر جرائم عمومی، اجتماعی و امنیتی ارتکاب شود یکی از بزه‌هایی است که از دیرباز در همه جوامع وجود داشته و با آن برخوردهای متفاوتی می‌شده است. در این پژوهش تلاش شده تا سوابق و مستندات جرم سیاسی در متون فقه سیاسی بررسی شود و آنگاه نحوه مواجهه قانون‌گذار با آن موردمطالعه تطبیقی قرار گیرد. در مکاتب حقوقی و نظام‌های سیاسی جهان در مورد جرم سیاسی دو رویکرد متفاوت وجود داشته است: رویکرد سخت گیرانه و سهل گیرانه، اگرچه در جهان معاصر رویکرد غالب، توأم با تساهل است لیکن در مقام عمل، این مقررات کمتر موردتوجه قرارگرفته است. طبق این تحقیق و بر اساس سیره‌ی پیشوایان اسلامی در مواجهه با این دسته مجرمان، برخوردها توأم با امتیازاتی بوده است. در جمهوری اسلامی ایران قانون جرم سیاسی در سال 1395 در شش ماده تصویب‌شده است تا احکام و امتیازات خاص مجرمان سیاسی که در مقررات سابق بر آن موردتوجه بوده زمینه اجرا پیدا کند. نقد و تحلیل این قانون و توجه به ارفاق‌های پراکنده در قوانین و مقررات دیگر و دسته‌بندی و تحلیل فقهی - حقوقی آن گام مفیدی است که در راستای تثبیت و تحکیم موقعیت قانون در این رساله به پیش نهاده شده است.
واژهای کلیدی:امنیت ملی ،جرم سیاسی ،بغی،محاربه،افساد فی‌الارض ،اعتیاد به قتل