بررسی فقهی حقوقی اسباب حجر با رویکردی بر کتاب جامع المقاصد محقق کرکی

توضیح

بعضی از افراد با اینکه شرعاً و قانوناً مالک اموالی شناخته شده اند به جهت مصالح خودشان و یا مصالح دیگران از تصرف کردن در مجموع اموال و یا بخشی از دارائی خویش ممنوع شده اند. فقها به طور معمول در کتاب حجر از شش سبب، صغر ،جنون ، سفه، بردگی ، مرض رو به موت ورشکستگی، به عنوان اسباب حجر نام می برند؛ لیکن باید دانست که اسباب حجر منحصر به این موارد خاص نیست بلکه با توجه به مبنای صدور حکم حجر که حمایت از حقوق افراد و جلوگیری از نابود شدن ثروت های جامعه است ؛ موارد و اسباب فراوانی را برای حجر افراد می توان در نظر گرفت. برخلاف بسیاری از فقها که مریض رو به موت را از اصناف محجورین نمی دانند؛ محقق کرکی صاحب جامع المقاصد به حجر او در بعضی تصرفات مالی اشاره دارد.وی معاملات کودکان ممیز را حتی با اذن ولی صحیح نمی داند؛ در حالی که معاملات سفیه را تنها با نظارت و تنفیذ ولیّ و معاملات مفلس را در صورت اجازه ی غرماء نافذ می داند.در این پژوهش سعی بر آن شده است که اسباب حجر از نظر فقهی و حقوقی مورد بررسی دقیق قرار گیرد و حتی الامکان ثابت شود که به جز موارد مذکور محجورین در کتب فقهی و قانون مدنی حجر شامل موارد دیگری نیز می شود؛ و همچنین در فصلی جداگانه به احکام حجر از دیدگاه محقق کرکی صاحب جامع المقاصد پرداخته شود.
واژه‌های کلیدی: اسباب حجر، حجر، محقق کرکی.