بررسی فقهی و حقوقی خسارت ناشی از بازداشت متهم بی‌گناه

توضیح

این پژوهش به روش توصیفی و کتابخانه‌ای، لزوم جبران خسارت از متهمان بی‌گناه را از دیدگاه فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار می‌دهد. هدف پژوهش، شناسایی حقوق متهمان بی‌گناه متعاقب صدور حکم برائت یا قرار منع تعقیب در فقه و قوانین موضوعه و ضرورت توجیه مسئولیت دولت در قبال متهمان بی‌گناه که بازداشت آنها بلاوجه تلقی شده است، می‌باشد. توجه به سرنوشت متهمینی که تبرئه می‌شوند منحصراً محصول پیشرفت‌های امروزی حقوق نبوده است، انصاف و عدالت از دیرباز فقها و حقوقدانان را بر آن داشته بود که به این امر مهم توجه کنند. در کشور ما با توجه به انطباق قوانین با موازین شرعی به تأسی از اصل چهارم قانون اساسی، جبران خسارت ناشی از احکام قضایی مورد توجه فقهای شیعه قرار گرفته و لزوم جبران آن امری واجب تلقی شده است. به منظور حمایت قانونی از متهمان بی‌گناه و توجه مقنن در ادوار مختلف تاریخ بر احوال بی‌گناهان، پیشینه خسارت‌زدایی از زندانیان بی‌گناه توسط دولت در قوانین موضوعه، مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت که زندانی کردن بی‌گناهان در دین اسلام چه از سوی افراد و چه از سوی حکومت، موجب ضمان است. حق جبران خسارت از متهم از منظر آیات، روایات و از نظر فقهی بررسی شده است.قواعد فقهی که در این پژوهش آمده از جمله: قاعده لاضرر، من له الغنم فعلیه الغرم و لایبطل دمٌ امرء مسلمٍ می‌باشد. قبل از اسلام نیز ادیانی چون یهود، زرتشت و مسیح هر کدام با منش خاصی در جامعه بشری آن دوران، حکومت
واژه‌های کلیدی: حقوق متهم، متهم بی گناه، سرنوشت، بازداشت، جبران خسارت، اسلام، حقوق