حق بر شهرت و استفاده تجاری از آن

توضیح

در دنیای امروز افراد به سرعت دارای آوازه می‌شوند و بموازات آن امکان سوءاستفاده از شهرت‌ ایشان مطرح می‌شود. قاعدتاً قانون بایست مانع از این سوءاستفاده‌ها شود. ظرفیت مهم مطرح در این زمینه "حق شهرت" است که به حق فرد بلندآوازه نسبت به صدا، تصویر یا خصایص شخصیتی وی و سلطه و اختیار او بر تجاری‌سازی آنها اطلاق می‌شود که دیگران حق ندارند عینا یا با شبیه‌سازی، از آنها بهره ببرند. پژوهش پیش‌رو با تحقیق در مبانی علمی حق شهرت و روشن کردن زوایای نوی این مسئله، نشان می‌دهد سلطه فرد بلندآوازه بر استفاده تجاری از معروفیت خویش حقی مسلم است و باید تحت حمایت حقوقی واقع شود. نیز آشکار می‌کند این حق هرچند در نهادهای حقوقی گذشته نظیر حق بر حریم خصوصی یا حق بر شخصیت یا مالکیت فکری و یا پاره‌ای عناوین فقهی مثل لزوم حفظ عرض و آبرو، ریشه دارد، اما دقیقاً مترادف هیچیک از آنها نیست و با گنجاندن تحت آنها مورد حمایت واقع نخواهد شد؛ پس لازم است متولیان علم حقوق و مجریان آن، این حق را جداگانه ملاحظه کنند. همچنین با در نظر داشتن آنکه این حق در اثر پیشرفت رویه قضایی و تصویب قوانین مختلف، اکنون در کامن‌لا مستقل شده و بسیار توسعه یافته است، این پژوهش به بررسی چگونگی حمایت اقتصادی و معنوی حق شهرت و ضمانت اجراهای آن در کامن‌لا پرداخته و ظرفیت‌ها و بایسته‌های حقوق ایران را در هر یک از این موارد مشخص می‌کند.
واژه های کلیدی: آوازه، حق برشهرت، حریم خصوصی، استفاده تجاری، حقوق مربوط به شخصیت، کامن لا.