حمایت از حقوق اقلیت‌ها با توسل به رهیافت شهروندی چندفرهنگی

توضیح

در جهان کمتر دولتی را می‌توان یافت که دارای ساخت تک فرهنگی باشد و در بیشتر موارد یک فرهنگ به عنوان فرهنگ غالب و رسمی در این دولت‌ها از جانب حکومت مرکزی مورد حمایت بوده و رسمیت می‌یابد. چنین رویکردی به نارضایتی گروه‌های فرهنگی مختلف در این ساختهای تک فرهنگی رسمی انجامیده است. گروه‌های مختلفی که در این وضعیت قرار گرفته‌اند اغلب با توسل به ادبیات حقوق بشری و یا حقوق اقلیت‌ها به مطالبه حقوق خود می‌پردازند. تعدادی از نظریه پردازان برای حل این مشکل نظریه «شهروند برابر» را ارائه کرده‌اند. در این میان تعدادی نیز با ارائه نظریه «شهروندی متفاوت» و یا «شهروندی چند فرهنگی» و گاهی نیز «چندفرهنگ گرایی» در حوزه حقوق اقلیت‌ها و حقوق شهروندی به ارائه راهکاری برای مطالبه حقوق گروه‌های فرهنگی و اقلیت‌ها پرداخته‌اند. در این میان نظریات اندیشمندانی مانند ویل کیملیکا و ایریس ماریون یانگ حائز اهمیت و توجه ویژه است. آیات قرانی و منابع حقوق اسلامی نیز در این راستا دارای مقررات ویژه‌ای بوده و به نظر می‌رسد رویکرد شهروند متفاوت را در کنار شهروند برابر مورد تأیید قرار می‌دهند. این مقاله با به چالش کشیدن نظریه‌های کلاسیک حقوق شهروندی و «شهروند برابر» در پرتو نظریه «شهروندی چندفرهنگی» و «شهروند متفاوت» اندیشمندان فوق‌الذکر و تعدادی از آیات قرآن کریم، به ارائه چهارچوبی نو برای مطالبه حقوق اقلیت‌ها و حل مشکل آنان در کشورهای دارای موزاییک اقوام، ملیتها، فرهنگ‌ها و هویت‌های متفاوت تحت عنوان هر گونه گروه اقلیتی می‌پردازد و درصدد ارایه‌ی مدلی موافق و هم‌خوان با کشورهای چند فرهنگی جهت زندگی.
واژه های کلیدی: حقوق اقلیتها، حقوق شهروندی، چند فرهنگ گرایی، شهروند متفاوت، تنوع فرهنگی.