کاووشی فقهی حقوقی دربارهٔ کتمان بیماری‌های واگیردار به‌ویژه کرونا

توضیح

بیماری‌های واگیردار به‌‌خصوص کرونا [کووید 19] از مسائل چالش‌برانگیز در جهان است که همه ابعاد زندگی بشر را تحت شعاع خودش قرار داده است. از عوامل اساسی در شیوع این‌ بیماری‌ها کتمان‌ آن‌ها از دیگران است. این‌ مقاله در زمان شیوع بیماری کرونا در جهان با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و اسناد کتابخانه‌ای نگارش یافته و تازه‌ترین دست‌آوردهای فقهی و حقوقی را درباره بیماری‌های واگیردار به‌ویژه کرونا و کتمان آن‌ها ارائه کرده است. ادله فراوانی ازجمله قاعده نفی ضرر، قاعده لزوم دفع ضرر محتمل، عمومات و اطلاقات ادله ممنوعیت قتل و اصل‌ احتیاط بر حرمت و ممنوعیت کتمان بیماری‌های واگیردار مانند کرونا دلالت دارند. کتمان‌کننده براساس قاعده اتلاف، قاعده تسبیب، قاعده غرور، قاعده ممنوعیت کتمان حقیقت، قاعده لزوم ارشاد جاهل، قاعده تعهد ایمنی و قاعده تعهد به مراقبت متعارف ضامن زیان و مرگ دریافت‌کننده بیماری از وی است و دیه از مال وی دریافت می‌شود. انتقال‌دهنده بیماری طبق قاعده تحذیر، قاعده اقدام و قاعده قوی‌تر بودن مباشر از سبب با افشای بیماری ضمان و مسئولیت مدنی نخواهد داشت. در صورت مرگ دریافت‌کننده بیماری قصاص منتفی بوده و باید دیه پرداخت شود؛ زیرا قصاص در قتل عمد مشروط به مباشرت در نزد برخی فقهاء و غالبی بودن فعل در کشندگی در نزد همه فقهاء است، درحالی‌که در این‌جا محل تردید است، بنابراین طبق قاعده احتیاط در دماء و قاعده درء قصاص اجرا نمی‌شود. در قتل شبیه عمد و قتل خطای محض قصاص از نظر فقهاء درکل ازجمله این‌جا منتفی است.
واژه‌های کلیدی: بیماری‌ واگیردار، کتمان بیماری واگیردار، مسئولیت مدنی کتمان، ضمان کتمان، کرونا، کووید 19